Usługi świadczone przez ryczałtowca na rzecz byłego pracodawcy

Rozpoczynając prowadzenie firmy budowlanej w 2013 r., podatnik wybrał i kontynuuje stosowanie opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. W ramach działalności zamierza świadczyć usługi na rzecz firmy, w której przed dziesięciu laty był zatrudniony na stanowisku pracownika budowlanego. Czy wykonując usługę na rzecz byłego pracodawcy, utraci prawo od stosowania opodatkowania ryczałtem?

Wykonywanie usług na rzecz byłego pracodawcy nie przesądza o utracie przez podatnika prawa do korzystania z opłacania ryczałtu ewidencjonowanego. Aby taki skutek nastąpił, muszą zaistnieć wszystkie przesłanki ustawowe. Szczegóły w dalszej części odpowiedzi.

Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą nie mogą stosować opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych lub mogą utracić prawo do opłacania tego podatku w okolicznościach określonych m.in. w art. 8 ust. 1 pkt 6 i ust. 2 ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. nr 144, poz. 930 ze zm.).

Z regulacji tych wynika, że co do zasady, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych nie ma zastosowania, gdy spełnione są łącznie następujące przesłanki:

podatnik rozpoczyna działalność samodzielnie lub w formie spółki,
podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników, przed rozpoczęciem działalności w roku podatkowym lub w roku poprzedzającym rok podatkowy, wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres działalności podatnika lub spółki.

Nawet jednak w takich okolicznościach podatnicy mogą wybrać opodatkowanie ryczałtem, o ile nie zamierzają wykonywać działalności na rzecz byłych lub obecnych pracodawców. W przypadku jednak gdy podatnik lub spółka:

dokona sprzedaży towarów handlowych lub wyrobów lub
uzyska przychody ze świadczenia usług

na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, wówczas traci prawo do opłacania ryczałtu. W takim przypadku za okres od dnia uzyskania wspomnianego przychodu do końca roku podatkowego powstaje obowiązek opłacania podatku według skali podatkowej.

Ze wskazanych regulacji wynika, że utrata prawa do stosowania opodatkowania w formie ryczałtu ewidencjonowanego dotyczy podatników rozpoczynających działalność gospodarczą (m.in. samodzielnie), którzy:

dokonali sprzedaży towarów handlowych lub wyrobów albo uzyskali przychody ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, oraz
byli zatrudnieni u tego pracodawcy w roku podatkowym, w którym rozpoczęli działalność lub w roku poprzedzającym dany rok.

Odnosząc się do pytania podatnika, należy więc stwierdzić, że w jego przypadku do utraty prawa do opłacania ryczałtu ewidencjonowanego mogłoby dojść, gdyby uzyskał w 2013 r. (tj. w roku rozpoczęcia działalności gospodarczej) przychód z wykonania usługi na rzecz byłego pracodawcy, a czynności wchodzące w zakres tej działalności podatnik świadczyłby na rzecz tego pracodawcy w ramach stosunku pracy w roku 2012 lub 2013. Przedstawione okoliczności stanu faktycznego wskazują jednak, że przesłanki takie nie zaistniały.

Natomiast w 2015 r. Czytelnik nie jest już podatnikiem rozpoczynającym działalność gospodarczą, w związku z tym nie mają do niego zastosowania omawiane regulacje o utracie prawa do ryczałtu ewidencjonowanego (por. interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 7 maja 2014 r., nr ITPB1/415-147/14/MP). W rezultacie przyjęcie zlecenia od pracodawcy, u którego podatnik był zatrudniony przed kilku laty, nie wywoła konsekwencji w postaci utraty przez podatnika prawa do opłacania ryczałtu ewidencjonowanego.