Przegląd Podatku Dochodowego nr 24 (384) z dnia 20.12.2014

Ulgi i odliczenia w zeznaniu ryczałtowca za 2014 r.

1. Zakres odliczeń

Zeznanie PIT-28 za 2014 r. należy złożyć w terminie do 2 lutego 2015 r. (31 stycznia 2015 r. przypada bowiem w sobotę). Obowiązek jego złożenia dotyczy podatników, którzy w roku podatkowym stosowali opodatkowane w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych w odniesieniu do przychodów osiąganych z:

• pozarolniczej działalności gospodarczej,
   
• umów najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, zawieranych poza działalnością gospodarczą.

PIT-28 dostępny jest w serwisie www.druki.gofin.pl w zakładce Podatki dochodowe

W rozliczeniu rocznym ryczałtowcy mogą korzystać z odliczeń od przychodu i od podatku. Zakres tych odliczeń wynika w szczególności z art. 11, 13 i 13a ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. nr 144, poz. 930 ze zm.), zwanej dalej ustawą o zryczałtowanym podatku dochodowym. Ponadto omawiana grupa podatników może:

• korzystać na zasadzie praw nabytych m.in. z ulgi odsetkowej czy uczniowskiej,
   
• odliczać darowizny na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą (np. na podstawie art. 55 ust. 7 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej - Dz. U. z 2013 r. poz. 1169 ze zm.).

Katalog odliczeń przysługujących ryczałtowcom

2. Pytania i odpowiedzi

1) Posiadam orzeczenie o niepełnosprawności. W 2014 r. poniosłem wydatki na cele rehabilitacyjne, które przekroczyły limit odliczenia w wysokości 2.280 zł. Za 2014 r. będę składał PIT-37 i PIT-28. Czy w tej sytuacji w każdym zeznaniu mogę odliczyć wydatki rehabilitacyjne w granicach limitu?

Podatnika uprawnionego do ulgi rehabilitacyjnej obowiązuje jeden roczny limit odliczeń przewidzianych dla określonych wydatków rehabilitacyjnych, nawet jeśli za dany rok podatkowy składa więcej niż jedno zeznanie podatkowe.

Podstawę dokonywania odliczeń z tytułu wydatków rehabilitacyjnych stanowi art. 26 ust. 1 pkt 6 updof. Co do zasady wydatki te odliczają podatnicy, których dochody są opodatkowane według skali podatkowej. Zgodnie z odesłaniem zawartym w art. 11 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z odliczenia tego rodzaju wydatków mogą korzystać również podatnicy opłacający ryczałt ewidencjonowany.

W sytuacji zatem gdy podatnik za rok podatkowy rozlicza podatek dochodowy w obu wspomnianych formach (tj. według skali podatkowej i ryczałtem ewidencjonowanym), może zdecydować czy poniesione wydatki rehabilitacyjne odliczyć od dochodu w PIT-36 lub PIT-37, czy od przychodu w PIT-28. Nie ma również przeszkód, by takich odliczeń dokonać w każdym z tych zeznań. Przy czym w PIT-28 można odliczyć te wydatki, które nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub nie zostały odliczone na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. I odwrotnie, w PIT-36 lub PIT-37 można odliczyć od dochodu wydatki nieodliczone m.in. od przychodów w PIT-28.

Okoliczność, że podatnik za rok podatkowy rozlicza podatek w dwóch formach, nie daje postaw do stwierdzenia, że podwojeniu podlega przysługujący mu roczny limit odliczeń w kwocie 2.280 zł z tytułu wydatków rehabilitacyjnych, o których mowa w art. 26 ust. 7a pkt 7, 8 i 14 updof, tj. na:

• opłacenie przewodników osób niewidomych I lub II grupy inwalidztwa oraz osób z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa,
   
• utrzymanie przez osoby niewidome i niedowidzące zaliczone do I lub II grupy inwalidztwa oraz osoby z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczone do I grupy inwalidztwa psa asystującego,
   
• używanie samochodu osobowego, stanowiącego własność (współwłasność) osoby niepełnosprawnej zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną zaliczoną do I lub II grupy inwalidztwa albo dzieci niepełnosprawne, które nie ukończyły 16 roku życia, dla potrzeb związanych z koniecznym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne.

Jeżeli więc Czytelnik odlicza tego rodzaju wydatki w PIT-28 i PIT-37, to łączna wartość odliczeń dla każdego z tych wydatków nie może przekraczać kwoty 2.280 zł.

2) Czy w związku z tym, że w 2014 r. osiągałem wyłącznie przychody opodatkowane ryczałtem ewidencjonowanym, mam prawo do odliczenia darowizny pieniężnej, którą przekazałem na działalność charytatywno-opiekuńczą prowadzoną przez kościelną osobę prawną?

Tak, właściwie udokumentowana darowizna na działalność kościelnej osoby prawnej zmniejsza podstawę opodatkowania ryczałtem ewidencjonowanym.

Darowizny na działalność charytatywno-opiekuńczą kościelnych osób prawnych nie są objęte zakresem art. 26 ust. 1 updof, do którego odwołuje się art. 11 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym. Niemniej wspomniane darowizny są wyłączone z podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym na podstawie przepisów szczególnych regulujących stosunki państwa z poszczególnymi kościołami. Jeśli zatem darczyńca stosuje opodatkowanie ryczałtem ewidencjonowanym, od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym w tej formie może odliczyć darowizny na działalność kościelnych osób prawnych. Warunkiem odliczenia jest właściwe udokumentowanie takich darowizn. Podatnik musi posiadać nie tylko dowód wpłaty na rachunek płatniczy obdarowanego lub rachunek w banku, inny niż rachunek płatniczy oraz pokwitowanie odbioru darowizny wystawione przez obdarowanego, ale również powinien otrzymać od obdarowanego - w okresie dwóch lat od dnia przekazania darowizny - sprawozdanie o jej przeznaczeniu na działalność charytatywną. W takim przypadku możliwe jest pełne odliczenie kwoty darowizny, o ile nie przekracza ona wartości przychodu, od którego jest odliczana.

3) Czy rozliczając w PIT-28 przychody osiągane z prywatnego najmu, mogę skorzystać z odliczenia kwoty, którą w 2014 r. wpłaciłem na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego?

Tak, wpłaty na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego objęte są katalogiem wydatków, o które ryczałtowiec może obniżyć podstawę opodatkowania.

W opisanym przypadku zastosowanie znajduje art. 11 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, który określa prawo do pomniejszania przychodów o wydatki wymienione w art. 26 ust. 1 updof. W katalogu wydatków objętych tym przepisem mieszczą się natomiast wpłaty na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego. Wydatki z tego tytułu dokonane przez podatnika w roku podatkowym odlicza się dopiero w zeznaniu rocznym, a kwotę tego odliczenia ustala się na podstawie dokumentów stwierdzających wartość dokonanych wpłat. Wysokość odliczenia nie może przy tym przekroczyć kwoty określonej w art. 13a ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 1147). W roku 2014 kwota, o której mowa w tym przepisie wynosi 4.495,20 zł (art. 31 ustawy z dnia 6 grudnia 2013 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z określeniem zasad wypłaty emerytur ze środków zgromadzonych w otwartych funduszach emerytalnych - Dz. U. poz. 1717).

4) Jestem rodzicem samotnie wychowującym małoletnie dziecko. W 2014 r. oprócz opodatkowanych ryczałtem ewidencjonowanych przychodów z działalności gospodarczej uzyskałem zaległe (za 2013 r.) wynagrodzenie ze stosunku pracy. Czy w tej sytuacji będę mógł skorzystać z ulgi na dziecko?

Tak, opłacanie ryczałtu ewidencjonowanego przez rodzica samotnie wychowującego małoletnie dziecko nie wyklucza skorzystania przez niego z ulgi na dziecko, którą może zastosować, rozliczając dochody opodatkowane według skali podatkowej.

Zasady i warunki stosowania ulgi na dziecko reguluje art. 27f updof. Z przepisu tego nie wynika, aby osiąganie przychodów opodatkowanych ryczałtem ewidencjonowanym stanowiło przesłankę skutkującą u podatnika utratą prawa do ulgi prorodzinnej. Niemniej jednak, wspomniana ulga jest realizowana poprzez odliczenie od podatku obliczonego według skali podatkowej obniżonego o podlegające odliczeniu składki na ubezpieczenie zdrowotne. Ulga przysługuje m.in. na każde małoletnie dziecko, wobec którego podatnik wykonywał w roku podatkowym władzę rodzicielską.

Zatem, w sytuacji opisanej w pytaniu, podatnik będzie mógł skorzystać z tej ulgi, rozliczając podatek od kwoty otrzymanego wynagrodzenia ze stosunku pracy, pod warunkiem, że spełni wszystkie warunki, od których zależy zastosowanie tego odliczenia. W szczególności, podatnik jako osoba samotnie wychowująca przez cały rok podatkowy tylko jedno dziecko, skorzysta z ulgi, o ile uzyskane przez podatnika dochody opodatkowane według skali podatkowej, opodatkowane podatkiem liniowym oraz kapitałowe rozliczane w PIT-38, pomniejszone o kwotę składek zdrowotnych, nie przekroczą łącznie kwoty 112.000 zł. Należy więc podkreślić, że oceniając spełnienie kryterium dochodowego, podatnik nie musi uwzględniać przychodów opodatkowanych ryczałtem ewidencjonowanym.

5) Czy ryczałt ewidencjonowany od przychodów osiąganych z prywatnego najmu mogę pomniejszyć o zapłacone w roku podatkowym składki na ubezpieczenie zdrowotne, do którego przystąpiłem dobrowolnie na czas zawieszenia działalności gospodarczej opodatkowanej kartą podatkową?

Tak, podatnik może obniżyć ryczałt ewidencjonowany o składki na dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne opłacane zgodnie odrębnymi przepisami, bez względu na to, jakiego źródła przychodów dotyczą te składki.

Podatnik w okresie zawieszenia działalności gospodarczej może przystąpić dobrowolnie do ubezpieczenia zdrowotnego (art. 69 ust. 1a ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych - Dz. U. z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.). W rezultacie, na zasadach określonych w art. 27b updof, może odliczać składki na dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne od podatku dochodowego, w tym opłacanego w formie ryczałtu ewidencjonowanego (art. 13 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym). Ponieważ nie ma znaczenia, jakiego źródła przychodów dotyczą te składki, możliwa jest sytuacja, gdy podatnik pomniejszy ryczałt ewidencjonowany od przychodów z prywatnego najmu o kwotę składek na ubezpieczenie zdrowotne (nie więcej niż 7,75% podstawy ich wymiaru), do którego przystąpił dobrowolnie w okresie zawieszenia działalności gospodarczej. Ważne jest, by składek nie odliczyć podwójnie. W sytuacji opisanej w pytaniu podatnik nie naruszy jednak tej zasady, gdyż w okresie zawieszenia działalności nie opłacał karty podatkowej, a zatem nie odliczał składek zdrowotnych od tego podatku.