Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 2 (793) z dnia 10.01.2013

Opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych

W hurtowni wykonuję usługi fakturowania, przyjmowania i wydawania towarów oraz obsługę klientów. Założyłam w tym zakresie działalność gospodarczą. Czy od tego rodzaju usług mogę opłacać podatek w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych? Jeżeli ryczałt, to z jaką stawką?

Kto może korzystać z ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych?

Osoba prowadząca działalność gospodarczą może korzystać z opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych - o ile spełnione są warunki określone w ustawie z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. nr 144, poz. 930 ze zm.).

Należy przy tym zauważyć, że z opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych wyłączeni zostali podatnicy wymienieni w art. 8 ust. 1 tej ustawy.

Ograniczenie to między innymi dotyczy podatników, którzy osiągają przychody z tytułu świadczenia usług wskazanych w załączniku nr 2 do powyższej ustawy. I tak, np. wśród usług, których świadczenie wyłącza podatnika z opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych - w pozycji 46 tego załącznika, pod symbolem PKWiU ex 82.9 wymienione zostały usługi wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej, gdzie indziej niesklasyfikowane, z wyłączeniem usług przyjmowania telefonów.

Ponadto, z opodatkowania ryczałtem ewidencjonowanym zostali wyłączeni między innymi podatnicy, którzy rozpoczynają wykonywanie działalności gospodarczej (samodzielnie lub w formie spółki), jeżeli podatnik (lub co najmniej jeden ze wspólników), przed rozpoczęciem działalności w roku podatkowym lub w roku poprzedzającym rok podatkowy, wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy, czynności wchodzące w zakres działalności gospodarczej podatnika (lub spółki). Wynika to z art. 8 ust. 1 pkt 6 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym.

Wyjątek od powyższej zasady ustawodawca przewidział tylko w stosunku do tych podatników rozpoczynających prowadzenie działalności, którzy nie zamierzają wykonywać działalności na rzecz byłych lub obecnych pracodawców.

W takim przypadku mogą oni zawiadomić naczelnika właściwego urzędu skarbowego o korzystaniu z opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Gdyby jednak taki podatnik (lub spółka) dokonał sprzedaży towarów handlowych lub wyrobów, albo uzyskał przychody ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy - to traci on prawo do ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych i poczynając od dnia uzyskania tego przychodu do końca roku podatkowego opłaca podatek dochodowy na ogólnych zasadach (art. 8 ust. 2 ww. ustawy).

Jeżeli zatem w sytuacji przedstawionej w pytaniu Czytelniczka:

• najpierw była pracownikiem hurtowni i w ramach wykonywania obowiązków pracowniczych wystawiała faktury, przyjmowała i wydawała towary oraz obsługiwała klientów,
   
• a następnie po rozwiązaniu stosunku pracy, jako jednoosobowy podmiot gospodarczy, rozpoczęła (w tym samym lub następnym roku podatkowym) świadczenie usług na rzecz byłego pracodawcy w takim samym zakresie, jak czynności, które wykonywała w ramach stosunku pracy

- to nie może ona w roku rozpoczęcia działalności opłacać ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

W takim przypadku w roku rozpoczęcia działalności należy zaprowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów oraz rozliczać podatek dochodowy na ogólnych zasadach.

Natomiast Czytelniczka może opłacać ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, jeżeli w rozpatrywanym stanie faktycznym nie zachodzą żadne z okoliczności wskazanych przez ustawodawcę jako powodujące wyłączenie z opodatkowania w tej formie.

Wysokość stawki ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych

Wysokość stawek ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych została określona w art. 12 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym i zależy wyłącznie od faktycznego rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej.

I tak, stawka ryczałtu od przychodów z działalności usługowej - co do zasady - wynosi 8,5%, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 1 pkt 1, 2, 4 i 5 oraz załącznika nr 2 do ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. b) tej ustawy).

Jednak np. przychody ze świadczenia usług przyjmowania telefonów (PKWiU 82.99.12.0) są opodatkowane stawką 17% (art. 12 ust. 1 pkt 2 lit. o) ww. ustawy).

Pod pojęciem działalności usługowej należy przy tym rozumieć pozarolniczą działalność gospodarczą, której przedmiotem są czynności zaliczone do usług zgodnie z Polską Klasyfikacją Wyrobów i Usług (PKWiU), wprowadzoną rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 29 października 2008 r. (Dz. U. nr 207, poz. 1293 ze zm.).

Rozstrzygnięcie kwestii, jaką wysokość stawki ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych powinien stosować podatnik, zależy zatem od tego, do jakiego grupowania PKWiU należy zaliczyć świadczone przez niego usługi.

Oznacza to, że każdą z usług faktycznie świadczonych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, podatnik powinien zaliczyć do odpowiednio grupowania PKWiU, zgodnie z jej charakterem. Wymaga to oceny, która jest możliwa tylko na podstawie bardzo dokładnej znajomości konkretnego stanu faktycznego.

W przypadku trudności w zaklasyfikowaniu wykonywanych usług można zwrócić się o wydanie opinii do Ośrodka Klasyfikacji i Nomenklatur Urzędu Statystycznego w Łodzi.

Na marginesie trzeba też wspomnieć, że jeżeli podatnik prowadzi działalność opodatkowaną różnymi stawkami ryczałtu, to powinien prowadzić ewidencję przychodów w sposób umożliwiający rozgraniczenie przychodów z każdego rodzaju działalności i powiązanie ich z właściwymi stawkami ryczałtu.