Przegląd Podatku Dochodowego nr 4 (316) z dnia 20.02.2012

Zrzeczenie się, utrata lub wygaśnięcie prawa do karty podatkowej

Naczelnik urzędu skarbowego, uwzględniając wniosek o zastosowanie karty podatkowej, wydaje decyzję ustalającą wysokość podatku dochodowego w formie karty podatkowej, odrębnie na każdy rok podatkowy. Nie oznacza to jednak, że ta forma opodatkowania obowiązywać będzie bezwzględnie przez cały rok podatkowy. W wyniku bowiem:

• zrzeczenia się karty podatkowej przez podatnika,
   
• wystąpienia okoliczności powodujących utratę prawa do opodatkowania kartą podatkową,
   
• wydania przez organ podatkowy decyzji o wygaśnięciu decyzji w sprawie zastosowania opodatkowania w formie karty podatkowej

podatnik zobowiązany będzie stosować inną formę opodatkowania.

1. Zrzeczenie

Zrzeczenie się karty podatkowej może nastąpić po otrzymaniu decyzji:

• ustalającej wysokość podatku na dany rok podatkowy (art. 32 ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne - Dz. U. nr 144, poz. 930 ze zm.),
   
• zmieniającej wysokość tego podatku (art. 38 tej ustawy).

Aby zrzeczenie się karty podatkowej było skuteczne, podatnik powinien złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego stosowne oświadczenie. Ma na to 14 dni, licząc od dnia doręczenia decyzji ustalającej (zmieniającej) wysokość podatku w formie karty podatkowej.

Zrzeczenie się po otrzymaniu decyzji ustalającej wysokość karty podatkowej

Podatnik po złożeniu rezygnacji z opodatkowania kartą podatkową, za okres od początku roku do końca miesiąca, w którym zrzekł się jej stosowania po otrzymaniu decyzji ustalającej wysokość karty podatkowej, musi rozliczyć podatek dochodowy według skali podatkowej.

W tym celu podatnik powinien:

• obliczyć podatek według skali podatkowej za okres od początku roku do końca miesiąca, w którym zrezygnował z karty podatkowej,
   
• ustalić różnicę między kwotą podatku obliczonego według skali podatkowej a kwotą podatku zapłaconego w formie karty podatkowej, w okresie przed zrzeczeniem się opodatkowania w tej formie,
   
• wpłacić na rachunek urzędu skarbowego, w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zrzekł się opodatkowania w formie karty podatkowej, różnicę pomiędzy kwotą podatku obliczonego według skali podatkowej a kwotą podatku zapłaconego w formie karty podatkowej.

Zrzeczenie się po otrzymaniu decyzji zmieniającej wysokość karty podatkowej

Obowiązek rozliczenia podatku według skali podatkowej (za okres od początku roku do końca miesiąca, w którym nastąpiło zrzeczenie) nie dotyczy podatników, którzy zrzekną się opodatkowania kartą podatkową po otrzymaniu decyzji zmieniającej jej wysokość. Podatnicy ci za miesiące od początku roku do końca miesiąca, w którym złożyli rezygnację z tej formy opodatkowania, opłacają za każdy miesiąc podatek dochodowy w formie karty podatkowej, w wysokości stawki określonej w decyzji w sprawie ustalenia jej wysokości na dany rok. Od pierwszego dnia miesiąca następującego po zrzeczeniu mogą natomiast wybrać opodatkowanie według skali podatkowej albo ryczałt od przychodów ewidencjonowanych (o ile spełniają warunki przewidziane dla zastosowania tej formy opodatkowania) oraz zaprowadzić ewidencję lub właściwe księgi.

2. Utrata prawa

Prawo do korzystania z opodatkowania w formie karty podatkowej ustaje, gdy naruszone zostaną przez podatnika warunki do stosowania tej formy opodatkowania, określone w art. 25 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym. W szczególności podatnik traci prawo do opodatkowania w tej formie, gdy:

• przy prowadzeniu działalności korzysta z usług osób niezatrudnionych przez siebie na podstawie umowy o pracę oraz z usług innych przedsiębiorstw i zakładów, chyba że są to usługi specjalistyczne,
   
• podjął inną pozarolniczą działalność gospodarczą, poza jednym z rodzajów działalności wymienionej w art. 23 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym,
   
• małżonek podatnika rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej w tym samym zakresie,
   
• wytwarza wyroby opodatkowane podatkiem akcyzowym,
   
• wykonuje działalność gospodarczą poza terytorium Polski,
   
• przekroczył dopuszczalny stan zatrudnienia określony dla danego rodzaju działalności.

O zmianach, jakie zaszły w stosunku do stanu faktycznego podanego we wniosku o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej, które powodują utratę warunków do opodatkowania w tej formie, podatnik powinien zawiadomić pisemnie naczelnika urzędu skarbowego. Na dokonanie tego ma 7 dni od powstania okoliczności powodujących zmiany.

Podatnik, który utracił prawo do stosowania karty podatkowej i zawiadomił o tym fakcie naczelnika urzędu skarbowego, ma obowiązek zaprowadzić:

• ewidencję i płacić ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, jeżeli spełnia warunki uprawniające do stosowania opodatkowania w tej formie, albo
   
• właściwe księgi (chyba, że jest zwolniony od tego obowiązku) i płacić podatek dochodowy według skali podatkowej.

Nowe zasady opodatkowania stosuje się, poczynając od dnia, w którym nastąpiła utrata warunków do korzystania z opodatkowania w formie karty podatkowej.

Gdy po utracie warunków do stosowania karty podatkowej podatnik będzie opłacać podatek dochodowy według skali podatkowej, za podstawę ustalenia tego podatku powinien przyjąć dochód osiągnięty od dnia utraty warunków do opodatkowania w formie karty podatkowej.

3. Wygaśnięcie prawa

Wygaśnięcie prawa do stosowania karty podatkowej stwierdza naczelnik urzędu skarbowego po zaistnieniu okoliczności wymienionych w art. 40 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym. Ma to miejsce, gdy podatnik:

• podał we wniosku o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej dane niezgodne ze stanem faktycznym, powodujące nieuzasadnione zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej bądź ustalenie wysokości podatku dochodowego w formie karty podatkowej w kwocie niższej od należnej, lub
   
• prowadził nierzetelnie (niezgodnie ze stanem faktycznym) ewidencję zatrudnienia bądź, mimo obowiązku, nie prowadził tej ewidencji, a stwierdzony stan zatrudnienia jest wyższy od zgłoszonego naczelnikowi urzędu skarbowego, lub
   
• nie zawiadomił naczelnika urzędu skarbowego w ustalonym siedmiodniowym terminie o zmianach powodujących utratę warunków do opodatkowania w formie karty podatkowej albo mających wpływ na podwyższenie wysokości podatku dochodowego w formie karty podatkowej, bądź w zawiadomieniu podał dane w tym zakresie niezgodne ze stanem faktycznym, lub
   
• w rachunku lub fakturze stwierdzających sprzedaż wyrobu, towaru lub wykonanie usługi podał dane istotnie niezgodne ze stanem faktycznym.

Przejście na opodatkowanie według skali podatkowej wiąże się także z obowiązkiem zaprowadzenia właściwych ksiąg. Obowiązek ten powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym została doręczona decyzja stwierdzająca wygaśnięcie decyzji ustalającej wysokość podatku dochodowego w formie karty podatkowej.