Przegląd Podatku Dochodowego nr 18 (330) z dnia 20.09.2012

Czy ryczałt od przychodów ewidencjonowanych oblicza się narastająco?

Niedawno rozpocząłem prowadzenie działalności gospodarczej, z której przychody opodatkowane są ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Czy ryczałt powinienem wyliczać od przychodów narastająco, czy za każdy miesiąc odrębnie? Czy składki na ubezpieczenia społeczne i składkę zdrowotną powinienem odliczać narastająco, czy tylko w kwocie zapłaconej w danym miesiącu?

Obliczanie ryczałtu

Zasady rozliczania ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych uregulowane zostały w ustawie z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. nr 144, poz. 930 ze zm.).

Opodatkowanie przychodów w formie ryczałtu ewidencjonowanego wymaga prowadzenia ewidencji przychodów. Po zakończeniu miesiąca, nie później niż do dnia 20 każdego miesiąca za miesiąc poprzedni, podatnik prowadzący ewidencję przychodów ma obowiązek:

• podsumować dokonane w niej zapisy za dany miesiąc (jeżeli podatnik prowadzi więcej niż jedną ewidencję, powinien przenieść sumy miesięcznych zapisów z poszczególnych ewidencji do jednej z nich i podsumować te kwoty),
   
• wykazać odliczenia w odrębnych pozycjach ewidencji i zmniejszyć o ich wysokość wartość miesięcznego przychodu stanowiącego podstawę opodatkowania,
   
• wykazać w ewidencji przychodów doliczenia do przychodów i o doliczone kwoty wydatków zwiększyć wartość przychodu podlegającego opodatkowaniu za dany miesiąc,
   
• obliczyć i wpisać do ewidencji kwotę ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych,
   
• wykazać w ewidencji kwoty przysługujących obniżek oraz ulg od ryczałtu,
   
• wpisać do ewidencji doliczenia do ryczałtu i o doliczone kwoty wydatków zwiększyć należny ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.

Tak wynika z § 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2002 r. w sprawie prowadzenia ewidencji przychodów i wykazu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (Dz. U. nr 219, poz. 1836 ze zm.).

Podstawę opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych stanowi przychód, bez pomniejszania go o koszty uzyskania przychodu.

Ustalając podstawę opodatkowania, podatnicy, w myśl art. 11 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, mogą odliczyć od przychodu:

• wydatki określone w art. 26 ust. 1 updof (np. składki na ubezpieczenia społeczne), jeżeli nie zostały już odliczone od dochodu lub nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz
   
• straty z działalności gospodarczej poniesione w okresie korzystania z opodatkowania na zasadach określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast ryczałt od przychodów ewidencjonowanych w pierwszej kolejności ulega obniżeniu o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne opłaconej przez podatnika, o której mowa w art. 27b ust. 1 updof, o ile nie została odliczona od podatku dochodowego (art. 13 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym).

Podatnicy są obowiązani za każdy miesiąc obliczać ryczałt od przychodów ewidencjonowanych i wpłacać go na rachunek urzędu skarbowego w terminie do dnia 20 następnego miesiąca, a za miesiąc grudzień - w terminie złożenia zeznania. Po spełnieniu określonych wymogów ryczałt można opłacać także kwartalnie. Ryczałt za okresy kwartalne wpłaca się w terminie do dnia 20 następnego miesiąca po upływie kwartału, za który ryczałt ma być opłacony, a za ostatni kwartał roku podatkowego - w terminie złożenia zeznania podatkowego.

Warto dodać, że podstawę opodatkowania, jak i kwotę zryczałtowanego podatku podlegającą wpłacie do urzędu skarbowego zaokrągla się do pełnych złotych w ten sposób, że kwoty wynoszące mniej niż 50 gr pomija się, a kwoty wynoszące 50 i więcej groszy podwyższa się do pełnych złotych.

Rozliczanie składek ZUS

To, że podatek liczy się od przychodów za poszczególne miesiące, a nie od przychodów narastająco, nie oznacza, że w danym miesiącu odliczeniu podlegają tylko te składki ZUS, które zostały zapłacone w tym miesiącu, za który wylicza się podatek.

W danym miesiącu podatnik może odliczyć od przychodów i od podatku odpowiednio składki na ubezpieczenia społeczne i składkę na ubezpieczenie zdrowotne zapłacone w tym miesiącu. Bez znaczenia czy są to składki bieżące, zaległe, czy opłacone z wyprzedzeniem.

Możliwe jest także odliczenie składek zapłaconych w poprzednich miesiącach danego roku, ale do tej pory nieodliczonych. Ma to miejsce, gdy przedsiębiorca w poprzednich miesiącach nie uzyskiwał przychodów, a tym samym nie odliczał opłaconych składek na ubezpieczenia społeczne lub uzyskiwane przez niego przychody były zbyt niskie, by odliczyć pełne składki na ubezpieczenia społeczne. Podobnie jest z podatkiem i odliczaną od niego składką na ubezpieczenie zdrowotne.