Przegląd Podatku Dochodowego nr 17 (305) z dnia 1.09.2011

Dokumentowanie nieściągalności wierzytelności dowodami zgromadzonymi przez firmę windykacyjną

Podatnik posiada wierzytelności należne od kontrahenta. Z dokumentacji sporządzonej przez firmę windykacyjną wynika, że odzyskanie tych wierzytelności nie będzie możliwe. Czy na tej podstawie podatnik może uznać je za koszt uzyskania przychodów?

Wierzytelności, co do zasady, nie są kosztem uzyskania przychodu. Zaliczenie ich do kosztów podatkowych jest możliwe tylko po spełnieniu określonych wymogów. Z art. 23 ust. 1 pkt 20 updof wynika, że kosztami podatkowymi są wierzytelności odpisane jako nieściągalne, jeżeli:

• uprzednio na podstawie art. 14 updof zostały zarachowane jako przychody należne,
   
• nieściągalność takich wierzytelności została uprawdopodobniona.

Do sposobu dokumentowania nieściągalności wierzytelności odnosi się art. 23 ust. 2 updof. Z jego treści wynika, że nieściągalność wierzytelności może potwierdzać wyłącznie:

1) postanowienie o nieściągalności, uznane przez wierzyciela jako odpowiadające stanowi faktycznemu, wydane przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego, albo

2) postanowienie sądu o:

a) oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania lub

b) umorzeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, gdy zachodzi okoliczność, o której mowa w lit. a), lub

c) ukończeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, albo

3) protokół sporządzony przez podatnika, stwierdzający, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od jej kwoty.

W świetle tych regulacji należy uznać, że dokumentacja sporządzona przez firmę windykacyjną nie wyczerpuje przesłanek uznania wierzytelności za nieściągalne. W szczególności, dokumentacji tej nie można traktować na równi z postanowieniem o nieściągalności wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego. W rezultacie podatnik nie może uwzględnić posiadanych wierzytelności w kosztach podatkowych, chyba że wykaże, iż przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem tych wierzytelności byłyby równe albo wyższe od ich kwoty.