Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 3 (830) z dnia 20.01.2014

Różnice kursowe od własnych środków pieniężnych w księdze podatkowej

Z jaką datą powstaje przychód lub koszt z tytułu różnic kursowych od środków pieniężnych na firmowym rachunku walutowym w jednostkach prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów w sposób uproszczony?

Różnice kursowe od własnych środków pieniężnych w walucie obcej powstają wówczas, gdy kurs waluty z dnia wpływu środków na rachunek walutowy różni się od kursu z dnia wypływu waluty z tego rachunku. Na mocy art. 24c ust. 2 pkt 3 i ust. 3 pkt 3 ustawy o PDOF:

a) dodatnie różnice kursowe powstają, gdy wartość otrzymanych lub nabytych środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej w dniu ich wpływu jest niższa od wartości tych środków lub wartości pieniężnych w dniu zapłaty lub innej formy wypływu tych środków lub wartości pieniężnych - przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni,

b) ujemne różnice kursowe powstają, gdy wartość otrzymanych lub nabytych środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej w dniu ich wpływu jest wyższa od wartości tych środków lub wartości pieniężnych w dniu zapłaty lub innej formy wypływu tych środków lub wartości pieniężnych - przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni.

Z powyższego wynika, że podatnik, który prowadzi rachunek walutowy, przelicza środki pieniężne posiadane na tym rachunku według faktycznie zastosowanego kursu waluty z dnia ich wpływu i wypływu z rachunku walutowego. Jeżeli zastosowanie kursu faktycznego nie jest możliwe, stosuje się średni kurs ogłaszany przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień (por. art. 24c ust. 4 ustawy o PDOF).

Kurs faktycznie zastosowany uwzględnia się wtedy, gdy podatnik rzeczywiście nabywa lub sprzedaje walutę, np. w banku - mamy wówczas do czynienia z kursem bankowym, albo w kantorze - mamy wówczas kurs kantorowy.

W sytuacji, gdy podatnik ani nie kupuje, ani nie sprzedaje waluty, tylko otrzymuje na rachunek walutowy należność od kontrahenta lub płaci kontrahentowi z rachunku walutowego zobowiązanie, nie jest możliwe uwzględnienie faktycznie zastosowanych kursów waluty. W takim przypadku operacje wpływu i wypływu środków pieniężnych z rachunku walutowego przelicza się po średnim kursie NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego odpowiednio dzień wpływu i wypływu waluty.

Przy wycenie środków pieniężnych, które wypływają z rachunku walutowego, stosuje się zasady określone w art. 24c ust. 8 ustawy o PDOF. Wynika z niego, że podatnicy wyznaczają kolejność wyceny środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej według przyjętej metody stosowanej w rachunkowości, której nie mogą zmieniać w trakcie roku podatkowego. Jest to metoda: FIFO (pierwsze przyszło - pierwsze wyszło), LIFO (ostatnie przyszło - pierwsze wyszło) oraz kursów średnioważonych (przeciętnych).

W podatkowej księdze przychodów i rozchodów różnice kursowe wpisuje się pod datą ich zrealizowania - zarówno u podatników prowadzących księgę metodą memoriałową, jak i uproszczoną. Dodatnie różnice kursowe zwiększają przychody podatkowe i ewidencjonuje się je w kolumnie 8 księgi "Pozostałe przychody". Z kolei ujemne różnice kursowe, które stanowią koszty uzyskania przychodów, ujmuje się w księdze podatkowej w kolumnie 13 "Pozostałe wydatki".