Przegląd Podatku Dochodowego nr 16 (592) z dnia 20.08.2023

Różnice kursowe od zobowiązań - problem z forum dyskusyjnego (www.forum.gofin.pl)

[1456166] Zakupiliśmy materiał od kontrahenta z Ukrainy. Rachunek został wystawiony 25.05.2023 r. w wysokości 5.320 USD. Rachunek zaksięgowany po kursie z dnia poprzedzającego, czyli z 24.05.2023 r., kurs wynosił 4,1573 PLN/USD. Zapłata 1.06.2023 r. z rachunku bieżącego w PLN.

Bank przeliczył kwotę 5.320 USD po kursie 4,4093 PLN/USD.

Powstała różnica kursowa między zaksięgowaniem rachunku w kwocie 22.116,84 zł a jej zapłatą w kwocie przeliczonej na złote wynoszącej 23.457,48 zł. Czy różnica kursowa będzie kup w podatku dochodowym?

Wypowiedź uczestnika forum

Moim zdaniem tak, bo zapłaciłaś w takiej samej walucie co wystawiony rachunek. Zapłaciłaś do kontrahenta usd z konta złotówkowego, czyli zleciłaś do banku zapłatę w usd, bank pobrał twoje pln i wysłał do klienta usd.

Komentarz redakcji

Wypowiedź uczestnika forum wymaga pewnego doprecyzowania. Przyjmujemy, że problem dotyczy ustalania podatkowych różnic kursowych. Na gruncie PIT kwestie te reguluje art. 24c updof, a na gruncie CIT - art. 15a updop.

Ogólną zasadą wynikającą z tych przepisów jest, że różnice kursowe zwiększają odpowiednio przychody jako dodatnie różnice kursowe albo koszty uzyskania przychodów jako ujemne różnice kursowe. W przypadku regulowania zobowiązań dodatnia różnica kursowa powstaje, jeśli wartość poniesionego kosztu wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest wyższa od wartości tego kosztu w dniu zapłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia (art. 24c ust. 2 pkt 2 updof i art. 15a ust. 2 pkt 2 updop). Ujemna różnica kursowa powstaje w sytuacji odwrotnej, tj. gdy wartość poniesionego kosztu wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest niższa od wartości tego kosztu w dniu zapłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia (art. 24c ust. 3 pkt 2 updof i art. 15a ust. 3 pkt 2 updop).

Przy obliczaniu różnic kursowych uwzględnia się kursy faktycznie zastosowane w przypadku sprzedaży lub kupna walut obcych oraz otrzymania należności lub zapłaty zobowiązań. W pozostałych przypadkach, a także gdy do otrzymanych należności lub zapłaty zobowiązań nie jest możliwe uwzględnienie faktycznie zastosowanego kursu waluty w danym dniu, stosuje się kurs średni ogłaszany przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień (art. 24c ust. 4 updof i art. 15a ust. 4 updop).

Z opisanego przez forumowicza stanu faktycznego wynika, że wartość poniesionego kosztu w USD została przeliczona według średniego kursu NBP z dnia poprzedzającego dzień wystawienia rachunku, a kwota wyrażona w USD przekazana tytułem zapłaty została przeliczona na złote według kursu faktycznie zastosowanego, tj. kursu sprzedaży USD stosowanego przez bank z dnia zapłaty, bowiem zobowiązane zostało pokryte z rachunku złotowego.

Słusznie uczestnik forum zauważył, że różnice kursowe powstają, jeśli zarówno zobowiązanie, jak i zapłata wyrażone są w walucie obcej. Należy jednak wyjaśnić, że nie musi to być ta sama waluta, tj. zobowiązanie w USD i zapłata w USD. Jeśli przykładowo zobowiązanie zostało wyrażone w USD, a zapłata nastąpiła w EUR, to również mogą powstać różnice kursowe. Nie ma znaczenia fakt, że zdarzenie gospodarcze i zapłata nastąpiły w dwóch różnych walutach obcych.

Różnice kursowe nie powstaną, jeśli zobowiązanie zostanie wyrażone w walucie obcej, a zapłata nastąpi w złotych lub odwrotnie, gdy zobowiązanie zostanie wyrażone w złotych, a zapłata nastąpi w walucie obcej. Niespełnione bowiem będą przesłanki wymagane przez ustawodawcę w powołanych przepisach, że dla powstania różnic kursowych konieczne jest wystąpienie dwóch przesłanek łącznie:

• koszt powinien być wyrażony w walucie obcej,
• zapłata powinna nastąpić w walucie obcej.