Różnice kursowe na kwocie VAT w przypadku sprzedaży krajowej w walucie obcej

Spółka z o.o. sprzedaje towary na rzecz kontrahentów krajowych, przy czym faktury na ich rzecz są wystawiane w walucie obcej, tylko kwota VAT należnego jest dodatkowo wykazywana w złotych. Zgodnie z ustaleniami stron, kontrahenci płacą za ww. faktury w walucie obcej (przelewem na rachunek walutowy spółki). Czy różnice na kwocie VAT, powstałe na rozrachunkach, stanowią różnice kursowe dla celów CIT (spółka ustala różnice kursowe tzw. metodą podatkową) i podlegają zaliczeniu odpowiednio do przychodów lub kosztów podatkowych?

Różnice kursowe od kwoty VAT należnego, wykazanej na fakturze wystawionej w walucie obcej, nie są różnicami kursowymi do celów podatkowych. W związku z tym ewentualne różnice na kwocie VAT nie stanowią przychodu/kosztu podatkowego.

Podatkowe różnice kursowe powstałe na rozrachunkach - podstawa prawna

Kwestie związane z ustalaniem podatkowych różnic kursowych tzw. metodą podatkową reguluje art. 15a ustawy o PDOP (i odpowiednio art. 24c ustawy o PDOF). Na podstawie tych przepisów, podatkowe różnice kursowe powstają - w odniesieniu do różnic kursowych powstałych w praktyce na rozrachunkach - m.in. gdy wartość przychodu należnego wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez NBP różni się od wartości tego przychodu w dniu jego otrzymania, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia. Dodatnie różnice kursowe zwiększają przychody podatkowe, natomiast ujemne zwiększają koszty uzyskania przychodów.

Przy obliczaniu różnic kursowych uwzględnia się kursy faktycznie zastosowane w przypadku sprzedaży lub kupna walut obcych oraz otrzymania należności lub zapłaty zobowiązań. W pozostałych przypadkach, a także gdy do otrzymanych należności lub zapłaty zobowiązań nie jest możliwe uwzględnienie faktycznie zastosowanego kursu waluty w danym dniu, stosuje się kurs średni ogłaszany przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień.

Podkreśla się, że aby powstały różnice kursowe na rozrachunkach, zarówno przychód (koszt podatkowy), jak i zapłata muszą być wyrażone w walucie obcej (zob. np. interpretację indywidualną Dyrektora KIS z 7 lutego 2025 r., nr 0111-KDIB1-1.4010.753.2024.1.SG).

Różnice na kwocie VAT a podatkowe różnice kursowe

Jak już wskazano, w przypadku sprzedawcy podatkowe różnice kursowe na rozrachunkach powstają wówczas, gdy wartość przychodu wyrażonego w walucie obcej (po przeliczeniu na złote według odpowiedniego kursu waluty obcej) różni się od wartości tego przychodu otrzymanego również w walucie obcej (wycenionego po odpowiednim kursie waluty obcej).

Co istotne, dla celów CIT kwota VAT należnego nie stanowi przychodu podatkowego, co wprost wynika z art. 12 ust. 4 pkt 9 ustawy o PDOP. To oznacza, że ewentualne różnice kursowe, które powstaną na kwocie VAT, nie będą stanowiły podatkowych różnic kursowych. Jak już bowiem wskazano, na rozrachunkach takie różnice mogą powstać tylko od kwoty przychodu podatkowego.

Uzupełniająco dodajmy, że analogicznie będzie u nabywcy ww. towarów. U niego podatkowe różnice kursowe na rozrachunkach powstają, gdy wartość poniesionego kosztu wyrażonego w walucie obcej, po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez NBP, różni się od wartości tego kosztu w dniu zapłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia. Podlegający odliczeniu VAT naliczony nie stanowi kosztu podatkowego (zob. art. 16 ust. 1 pkt 46 ustawy o PDOP), w związku z tym także różnice powstałe na kwocie tego podatku nie stanowią podatkowych różnic kursowych. Tak też wynika z ww. interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z 7 lutego 2025 r.