Różnice kursowe od gotówki w walucie obcej

Zapłatę za wykonaną usługę przewozu towarów otrzymujemy w gotówce w walucie obcej (kontrahent dokonuje zapłaty przy odbiorze towaru). Część tej gotówki zostaje wydatkowana na zapłatę firmowych wydatków, a pozostała część jest wpłacana na konto walutowe. Następnie dochodzi do jej przeniesienia na rachunek złotówkowy (przewalutowania na złotówki). Czy w przypadku tej operacji musimy ustalać różnice kursowe?

Przypadki, kiedy dochodzi do powstania różnic kursowych od własnych środków pieniężnych oraz zasady ich ustalania reguluje art. 24c ust. 2 pkt 3 i art. 24c ust. 3 pkt 3 ustawy o pdof. Z powołanych przepisów wynika, że jeżeli wartość otrzymanych lub nabytych środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej w dniu ich wpływu:

jest niższa od wartości tych środków lub wartości pieniężnych w dniu zapłaty lub innej formy wypływu tych środków lub wartości pieniężnych, według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni - mamy do czynienia z dodatnią różnicą kursową (zwiększającą przychody),
jest wyższa od wartości tych środków lub wartości pieniężnych w dniu zapłaty lub innej formy wypływu tych środków lub wartości pieniężnych, według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni - powstaje ujemna różnica kursowa (zwiększająca koszty).

W świetle wskazanych regulacji wpłata należności od kontrahenta na rachunek walutowy przedsiębiorcy nie skutkuje powstaniem różnic kursowych. Różnice te powstaną natomiast, gdy środki z rachunku walutowego zostaną przeniesione na rachunek złotówkowy. Wypłata środków pieniężnych z konta walutowego na służące działalności konto złotówkowe stanowi bowiem "inną formę wypływu", o której mowa w powołanych przepisach. Spełniona jest zatem przesłanka do ustalenia różnicy kursowej.

W myśl znowelizowanego z dniem 1 stycznia 2012 r. art. 24c ust. 4 ustawy o pdof, przy obliczaniu różnic kursowych należy uwzględnić kurs faktycznie zastosowany w przypadku sprzedaży lub kupna walut obcych oraz otrzymania należności lub zapłaty zobowiązań. W pozostałych przypadkach, a także gdy do otrzymanych należności lub zapłaty zobowiązań nie jest możliwe uwzględnienie faktycznie zastosowanego kursu waluty w danym dniu, stosuje się kurs średni ogłaszany przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień.

W opisywanym przypadku w związku z wpłatą przez podatnika na jego konto walutowe należności od kontrahenta nie dochodzi do odsprzedaży waluty na rzecz banku. Z odsprzedażą mamy do czynienia w przypadku jej przekazania na rachunek złotówkowy. Moim zdaniem oznacza to, że środki wpłacone na rachunek walutowy powinny być wycenione według kursu średniego, a ich rozchód z tego rachunku (w związku z przeniesieniem na rachunek złotówkowy) powinien być przeliczony kursem faktycznie zastosowanym, czyli kursem, po jakim bank przeprowadza transakcję przewalutowania. Powstałe na skutek tych przeliczeń różnice kursowe należy uwzględnić w przychodach lub kosztach (w zależności czy będą one dodatnie, czy ujemnie).