Gazeta Podatkowa nr 75 (1220) z dnia 17.09.2015

Ustalanie podatkowych różnic kursowych

1) Przedsiębiorca od niedawna sprzedaje swoje wyroby za granicę. Należności od kontrahentów zagranicznych wpływają na jego rachunek walutowy. Co jakiś czas zgromadzona na nim waluta, z uwagi na konieczność regulowania w złotówkach zobowiązań wobec dostawców krajowych, jest przenoszona na rachunek złotówkowy. Czy w takim przypadku powstają podatkowe różnice kursowe? Jeżeli tak, to czy do celów ich obliczenia należy przyjąć kurs zastosowany przez bank, czy kurs średni NBP z poprzedniego dnia roboczego?

Gdy przedsiębiorca przelewa własne środki z bankowego rachunku walutowego na konto złotówkowe, powstają podatkowe różnice kursowe. Do celów ich obliczenia podatnik powinien przyjąć kurs zastosowany przez bank.

Różnicę kursową przy przelewie środków z konta walutowego na konto złotówkowe podatnik powinien ustalić z uwzględnieniem uregulowań zawartych w art. 24c ust. 2 pkt 3 i ust. 3 pkt 3 ustawy o pdof (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.). Pierwszy z przywołanych przepisów stanowi, że dodatnie różnice kursowe powstają, jeśli wartość otrzymanych lub nabytych środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej w dniu ich wpływu jest niższa od wartości tych środków lub wartości pieniężnych w dniu zapłaty lub innej formy wypływu tych środków lub wartości pieniężnych, według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni. Natomiast z drugiego wynika, że ujemne różnice kursowe powstają, jeżeli wartość otrzymanych lub nabytych środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej w dniu ich wpływu jest wyższa od wartości tych środków lub wartości pieniężnych w dniu zapłaty lub innej formy wypływu tych środków lub wartości pieniężnych, według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni.

Przepis art. 24c ust. 4 ustawy o pdof wskazuje z kolei, że przy obliczaniu różnic kursowych uwzględnia się kursy faktycznie zastosowane w przypadku sprzedaży lub kupna walut obcych oraz otrzymania należności lub zapłaty zobowiązań. W pozostałych przypadkach, a także gdy do otrzymanych należności lub zapłaty zobowiązań nie jest możliwe uwzględnienie faktycznie zastosowanego kursu waluty w danym dniu, stosuje się kurs średni ogłaszany przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień.

W stanie faktycznym przedstawionym w pytaniu, gdy dochodzi do przelewu środków własnych przedsiębiorcy z konta walutowego na konto złotówkowe, co powoduje dokonanie przez bank automatycznego przewalutowania, do obliczenia różnic kursowych przedsiębiorca powinien przyjąć kurs zastosowany przez bank, jest to bowiem faktycznie zastosowany kurs z dnia wypływu środków pieniężnych.

2) Pracownik otrzymał zaliczkę w złotych na poczet podróży służbowej do Belgii. W celu ustalenia wysokości wypłaconej mu kwoty określona została wysokość zaliczki w walucie obcej, a następnie przeliczona na złote według kursu średniego Narodowego Banku Polskiego z dnia wypłaty zaliczki. Koszty poniesione w związku z tą podróżą przeliczone zostały natomiast na złote według średniego kursu NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień rozliczenia delegacji. Czy różnicę pomiędzy kwotą wypłaconą pracownikowi a kwotą firmowych kosztów uzyskania przychodów należy uznać za podatkową różnicę kursową?

Różnicy, o której mowa w pytaniu, nie można zakwalifikować jako podatkowej różnicy kursowej.

Z rozporządzenia w sprawie podróży służbowych (Dz.U. z 2013 r. poz. 167) wynika, że pracownik odbywający zagraniczną podróż służbową otrzymuje zaliczkę w:

• walucie obcej na niezbędne koszty tej podróży, w wysokości wynikającej ze wstępnej kalkulacji tych kosztów, lub
   
• za zgodą pracownika w złotych, w wysokości stanowiącej równowartość przysługującej pracownikowi zaliczki w walucie obcej, według średniego kursu NBP z dnia wypłaty zaliczki.

Wskaźniki dotyczące podróży służbowych są dostępne w serwisie www.wskazniki.gofin.pl.

Rozliczenie kosztów podróży zagranicznej jest dokonywane w walucie otrzymanej zaliczki, w walucie wymienialnej albo w walucie polskiej, według średniego kursu z dnia jej wypłacenia. Natomiast przeliczenia firmowych kosztów podatkowych z tytułu zagranicznej podróży służbowej pracownika dokonuje się po innym kursie. Z art. 11a ust. 2 ustawy o pdof i odpowiednio art. 15 ust. 1 ustawy o pdop (Dz. U. z 2014 r. poz. 851 ze zm.) wynika bowiem, że koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu (złożenia przez pracownika rozliczenia kosztów podróży).

Rzeczywiście, jak wskazał pytający, w związku z przyjęciem różnych kursów do przeliczenia zaliczki wypłacanej pracownikowi i do rozliczenia kosztów podatkowych - powstaje różnica. Nie należy jej jednak kwalifikować jako różnicy kursowej, która wpływa na wysokość przychodów podatkowych lub kosztów uzyskania przychodów. Z podatkową różnicą kursową mamy bowiem do czynienia jedynie wówczas, gdy zarówno koszt poniesiony jest wyrażony w walucie obcej, jak i płatność dokonywana jest w walucie obcej. Tymczasem w sytuacji opisanej w pytaniu płatność była dokonywana w złotych. Z tego względu nie można uznać powstałej różnicy za podatkową różnicę kursową.