Ubezpieczenie pracownika w zagranicznej podróży służbowej

Wartość polisy ubezpieczeniowej wykupionej dla pracowników odbywających zagraniczne podróże służbowe nie powoduje powstania u nich przychodu ze stosunku pracy, jeżeli polisa chroni interesy pracodawcy. Przychód taki generuje jednak wykupiona dla pracownika polisa OC.

Tak wynika z interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 4 lutego 2016 r., nr ILPB1/4511-1-1450/15-4/AMN.

Pracownicy spółki (wnioskodawcy) odbywają zagraniczne podróże służbowe. Na czas takiej podróży spółka ubezpiecza pracowników. W ramach wykupionej polisy pracownicy mają zapewnioną podstawową opiekę medyczną, ubezpieczony bagaż oraz są ubezpieczeni od odpowiedzialności cywilnej.

Polisa jest wystawiona na konkretnego pracownika i nie przewiduje wypłaty odszkodowania na rzecz pracodawcy, który ponosi koszt składki. Ewentualna wypłata świadczeń jest skierowana do osoby ubezpieczonej.

Opłacając składkę za bagaż, wnioskodawca chroni przede wszystkim własne interesy, gdyż w podróży służbowej pracownik oprócz rzeczy osobistych posiada również przedmioty należące do pracodawcy, np. dokumentację techniczną, sprzęt komputerowy, telefon komórkowy, itp. Jeśli natomiast chodzi o koszty polisy z tytułu odpowiedzialności cywilnej, to w tej kwestii także wnioskodawca ma na celu ochronę swoich interesów, ponieważ zgodnie z art. 120 § 1 Kodeksu pracy, w razie wyrządzenia przez pracownika przy wykonywaniu przez niego obowiązków pracowniczych szkody osobie trzeciej, zobowiązanym do naprawienia szkody jest wyłącznie pracodawca.

Wnioskodawca zwrócił się do organu podatkowego z pytaniem, czy w przedstawionym stanie faktycznym powstaje po stronie pracownika przychód z tytułu ubezpieczenia bagażu oraz odpowiedzialności cywilnej, który podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Wyrażając swoją opinię w sprawie, uważał, że koszty polisy z tytułu ubezpieczenia bagażu oraz odpowiedzialności cywilnej wykupionej przez pracodawcę dla pracowników delegowanych nie stanowią ich przychodu, a tym samym nie powinny być opodatkowane (tak samo jak w przypadku ubezpieczenia z zakresu zapewnienia podstawowej opieki zdrowotnej lub nieszczęśliwego wypadku).

W świetle obowiązującego stanu prawnego organ podatkowy stwierdził, że stanowisko wnioskodawcy w części dotyczącej:

ubezpieczenia bagażu - jest prawidłowe,
odpowiedzialności cywilnej - jest nieprawidłowe.

W ocenie powołanego organu pracownik, któremu wnioskodawca zleca wyjazd służbowy, nie uzyskuje żadnych korzyści z tytułu wykupionej przez wnioskodawcę polisy ubezpieczeniowej w zakresie bagażu, w którym - jak wskazał wnioskodawca - oprócz rzeczy osobistych znajdują się przedmioty należące do pracodawcy. Należy zatem stwierdzić, że w przedstawionym stanie faktycznym nie powstaje po stronie pracownika przychód z tytułu wykupionej przez pracodawcę polisy na czas służbowej podróży zagranicznej z tytułu ubezpieczenia bagażu. Tym samym na wnioskodawcy nie ciążą w tym zakresie obowiązki płatnika.

Natomiast odnosząc się do polisy w zakresie odpowiedzialności cywilnej, wykupionej przez pracodawcę na czas służbowej podróży organ podatkowy zauważył, że wnioskodawca podał, iż pracodawca zgodnie z art. 120 § 1 K.p. ponosi odpowiedzialność wobec osób trzecich za szkodę wyrządzoną przez pracownika. Jednak, stosownie do art. 120 § 2 K.p., pracownik ponosi odpowiedzialność wobec pracodawcy, który naprawił szkodę wyrządzoną osobie trzeciej. Zatem opłacenie składki z tytułu wykupionej polisy jest rodzajem zabezpieczenia się pracodawcy przed odpowiedzialnością na wypadek wyrządzenia szkody przez pracownika, ale nawet gdy pracodawca powstałą szkodę naprawi, to przysługuje mu roszczenie regresowe wobec pracownika, a w konsekwencji ekonomiczny ciężar naprawienia szkody wyrządzonej osobie trzeciej przez pracownika, ponosi pracownik - mimo że to pracodawca na początku naprawił szkodę. Ponadto należy zauważyć, że w przedmiotowej sprawie polisa jest wystawiona na konkretnego pracownika i nie przewiduje wypłaty odszkodowania na rzecz pracodawcy, który ponosi koszt składki. Wobec tego nie można uznać, że pracodawca poprzez wykupienie pracownikowi polisy ubezpieczeniowej w zakresie odpowiedzialności cywilnej chroni własne interesy. Korzyść z wykupionej przez pracodawcę polisy w zakresie odpowiedzialności cywilnej uzyskuje pracownik jako beneficjent ewentualnego odszkodowania.

Zatem należy stwierdzić, że w przedstawionym stanie faktycznym po stronie pracownika powstaje przychód ze stosunku pracy w związku z wykupieniem przez pracodawcę polisy z tytułu odpowiedzialności cywilnej na czas służbowej podróży zagranicznej, który podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji na wnioskodawcy ciążą w tym zakresie obowiązki płatnika.

Od redakcji

Odnośnie wykupienia pracownikowi polisy ubezpieczeniowej na czas zagranicznej podróży służbowej, za ugruntowane należy przyjąć stanowisko, że taka polisa w zakresie kosztów leczenia, następstw nieszczęśliwych wypadków czy ubezpieczenia bagażu nie wywołuje po stronie pracownika skutków w postaci powstania przychodu ze stosunku pracy. Potwierdzają to organy podatkowe, np. Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z 29 grudnia 2015 r., nr IPTPB3/4511-262/15-2/MS czy Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 24 września 2015 r., nr IBPB-2-1/4511-290/15/AD, a także NSA w wyroku z 30 stycznia 2015 r., sygn. akt II FSK 3295/12.

Jednak już w przypadku polisy obejmującej swym zakresem odpowiedzialność cywilną ubezpieczonego (pracownika) jednolite stanowisko nie zostało wypracowane. Z omówionej interpretacji wynika, że w takim przypadku pracownik uzyskuje przychód podlegający opodatkowaniu. Odmiennie natomiast do tej problematyki odniósł się Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w wymienionej wcześniej interpretacji, z której wynika, że przychód z tego tytułu nie powstaje.