Zmiana wartości początkowej środka trwałego

Prowadzę jednoosobowo działalność opodatkowaną według skali podatkowej. W 2004 r. na potrzeby jej prowadzenia nabyłem lokal użytkowy za 180.000 zł i wprowadziłem go do ewidencji środków trwałych. Trzy lata temu niedaleko siedziby mojej firmy powstało centrum handlowo-rozrywkowe, co spowodowało, że cena rynkowa lokalu wzrosła. W tym roku na potrzeby wniosku kredytowego biegły wycenił go na 270.000 zł. Czy istnieje możliwość zmiany wartości początkowej tego lokalu i dokonywania odpisów od wartości ustalonej przez biegłego?

NIE. W sytuacji przedstawionej w pytaniu wycena lokalu dokonana przez biegłego na potrzeby wniosku kredytowego nie może stanowić podstawy ani do przyjęcia tej wartości za wartość początkową lokalu, ani do zwiększenia wartości początkowej ustalonej na dzień przyjęcia go do używania.

Rzeczywiście art. 22g ust. 9 ustawy o pdof jako jedną z metod ustalenia wartości początkowej środka trwałego wskazuje wycenę dokonaną przez biegłego. Metoda ta ma jednak ograniczone zastosowanie. Dotyczy sytuacji, gdy podatnik, który wytworzył środek trwały we własnym zakresie, nie może ustalić jego wartości początkowej według kosztów wytworzenia. W takim przypadku powołuje biegłego, który ustala wartość wytworzonego środka trwałego z uwzględnieniem cen rynkowych.

Biegły ustala wartość początkową tylko w ściśle określonych sytuacjach.

Tymczasem z pytania Czytelnika wynika, że wszedł on w posiadanie lokalu użytkowego w drodze kupna. W takim przypadku, zgodnie z art. 22g ust. 1 pkt 1 ustawy o pdof, wartość początkową środka trwałego powinien on ustalić w cenie nabycia. Stąd zastosowana przez podatnika metoda ustalenia wartości początkowej lokalu użytkowego jest prawidłowa i nie wymaga korekty. Wartość lokalu ustalona przez biegłego nie mogłaby być przyjęta za wartość początkową dla potrzeb amortyzacji również z tego względu, że wycena miała miejsce kilka lat po nabyciu i wprowadzeniu lokalu do majątku trwałego przedsiębiorstwa. Tymczasem odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od wartości początkowej, którą określa się przy wprowadzeniu składnika majątku do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Ponadto do kosztów uzyskania przychodów podatnik może zaliczyć odpisy amortyzacyjne od wartości początkowej środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych dokonywane wyłącznie zgodnie z przepisami art. 22a-22 m, z uwzględnieniem art. 23 ustawy o pdof.

Należy jednak wskazać, że zmiana wartości początkowej już po rozpoczęciu amortyzacji jest możliwa, ale tylko w przypadku, gdy dochodzi do ulepszenia środka trwałego. Środek trwały uznaje się za ulepszony, jeżeli nastąpił wzrost jego wartości użytkowej w stosunku do wartości z dnia przyjęcia go do używania spowodowany nakładami na jego adaptację, modernizację, przebudowę, rozbudowę lub rekonstrukcję. Jeżeli wartość takich nakładów w roku podatkowym przewyższa 3.500 zł, wówczas zachodzi podstawa do zwiększenia wartości początkowej ulepszonego środka trwałego. Zwiększenie tej wartości następuje jednak nie w oparciu o wycenę biegłego, ale o sumę wydatków poniesionych na ten cel.