Rok podatkowy dłuższy niż kalendarzowy a odpisy amortyzacyjne

Spółka z o.o. podjęła działalność w drugiej połowie 2013 r. i przyjęła, że jej pierwszy rok podatkowy będzie dłuższy niż 12 miesięcy i skończy się 31 grudnia 2014 r. Spółka nabyła w październiku 2013 r. samochód ciężarowy, który od listopada amortyzuje metodą degresywną. Czy przyjęcie za pierwszy rok podatkowy roku dłuższego niż 12 miesięcy wpływa na wysokość miesięcznego odpisu amortyzacyjnego?

Nie. Przyjęcie za pierwszy rok podatkowy roku dłuższego niż 12 miesięcy nie wpływa na wysokość miesięcznego odpisu amortyzacyjnego. Jego wysokość będzie taka sama jak w roku podatkowym składającym się z 12 miesięcy.

Metodę degresywną można zastosować do amortyzacji środków transportu, z wyłączeniem samochodów osobowych. Tak wynika z art. 16k ust. 1 updop, który reguluje zasady stosowania metody degresywnej pozwalającej na przyspieszenie podatkowego rozliczenia środków trwałych.

Specyfika omawianej metody amortyzacji polega na tym, że odpisów amortyzacyjnych dokonuje się przy zastosowaniu stawki z Wykazu stawek amortyzacyjnych podwyższonej o współczynnik nie wyższy niż 2,0. Przy czym:

w pierwszym roku podatkowym używania środka trwałego odpisów dokonuje się od wartości początkowej środka trwałego, a
w następnych latach podatkowych podstawa dokonywania odpisów amortyzacyjnych (tj. wartość początkowa) jest zmniejszana o sumę odpisów już dokonanych, ustaloną na początek kolejnych lat używania danego składnika majątkowego.

Natomiast począwszy od roku podatkowego, w który roczna kwota amortyzacji liczona w zaprezentowany wcześniej sposób miałaby być niższa od rocznej kwoty amortyzacji obliczonej przy zastosowaniu stawki z Wykazu, dalszych odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od wartości początkowej zgodnie z art. 16i updop.

Należy wskazać, że Wykaz stawek amortyzacyjnych, do których ustawodawca odwołuje się w art. 16k ust. 1 updop, to wykaz rocznych stawek amortyzacyjnych. Skoro stawki określone są w skali roku, należy przyjąć, że dotyczą one okresu 12 miesięcy. Zatem miesięczny odpis amortyzacyjny powinien być ustalony poprzez podzielenie rocznego odpisu amortyzacyjnego przez 12 miesięcy. W metodzie degresywnej roczną kwotę odpisu, w pierwszym roku używania środka trwałego, stanowi iloczyn wartości początkowej oraz rocznej stawki amortyzacyjnej podwyższonej o współczynnik nie wyższy niż 2,0.

Przykład

Spółka z o.o. podjęła działalność gospodarczą w sierpniu 2013 r. Jej pierwszy rok podatkowy będzie trwał od 1 sierpnia 2013 r. do 31 grudnia 2014 r. (tj. 17 miesięcy).

W październiku 2013 r. spółka zakupiła samochód ciężarowy o wartości początkowej 180.000 zł i wprowadziła go do ewidencji środków trwałych. Od listopada 2013 r. rozpoczęła jego amortyzację metodą degresywną.

W tym roku podatkowym do kosztów uzyskania przychodów będzie mogła co miesiąc zaliczać odpis w kwocie 6.000 zł, co wynika z następującego wyliczenia:

180.000 zł x (20% x 2) = 72.000 zł

72.000 zł : 12 miesięcy = 6.000 zł.

Oznacza to, że suma odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej tego pojazdu w roku podatkowym wyniesie 84.000 zł (6.000 zł x 14 miesięcy).