Amortyzacja samochodu zakupionego przed zarejestrowaniem działalności gospodarczej

Planuję rozpocząć indywidualną działalność gospodarczą. Kupiłem od osoby fizycznej samochód osobowy z przeznaczeniem do wykorzystywania w tej działalności. Czy można amortyzować samochód kupiony przed zarejestrowaniem działalności gospodarczej? Jak ustalić jego wartość początkową? Czy już w pierwszym miesiącu działalności można zaliczyć do kosztów pierwszy odpis amortyzacyjny?

Samochód zakupiony przed zarejestrowaniem działalności

Nie ma przeszkód, by amortyzować samochód, który był kupiony przed zarejestrowaniem działalności gospodarczej. Warunkiem jest uznanie go za środek trwały. Odpisy amortyzacyjne dokonywane zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych będą stanowić koszty uzyskania przychodu.

Z definicji środków trwałych zawartej w art. 22a updof wynika, że składnik majątku podlega amortyzacji, jeżeli spełnia następujące warunki:

stanowi własność lub współwłasność podatnika,
jest kompletny i zdatny do użytku w dniu przyjęcia do używania,
jego przewidywany okres używania jest dłuższy niż rok,
jest wykorzystywany przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą (ewentualnie oddany do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub leasingu).

Z powołanej definicji należy wnosić, że zaliczenie danego składnika majątku do środków trwałych nie jest uzależnione od tego, kiedy został on nabyty. Nie ma więc przeszkód, aby przed rozpoczęciem działalności gospodarczej dokonać zakupu składników majątku niezbędnych w tej działalności. Dla celów podatkowych bez znaczenia pozostaje moment nabycia danego składnika majątku, gdyż prawo dokonywania odpisów amortyzacyjnych podatnik nabywa po wprowadzeniu tego składnika do ewidencji środków trwałych i oddaniu do używania.

Wartość początkowa

Wartość początkową samochodu stanowić będzie określona w umowie kwota należna zbywającemu, powiększona o ewentualne koszty związane z zakupem, np. zapłacony podatek od czynności cywilnoprawnych (o ile podatek zapłaci kupujący) oraz inne wydatki związane z zakupem.

Na podstawie art. 22g ust. 1 pkt 1 updof, za wartość początkową środków trwałych uważa się w razie nabycia w drodze kupna - cenę ich nabycia. Stosownie zaś do art. 22g ust. 3 updof, za cenę nabycia uważa się kwotę należną zbywcy, powiększoną m.in. o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego do używania, a w szczególności m.in. o koszty transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze, opłat notarialnych, skarbowych i innych, odsetek prowizji, oraz pomniejszoną o podatek od towarów i usług, z wyjątkiem przypadków, gdy zgodnie z odrębnymi przepisami podatek od towarów i usług nie stanowi podatku naliczonego albo podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty należnego podatku o podatek naliczony albo zwrot różnicy podatku w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. W przypadku importu cena nabycia obejmuje cło i podatek akcyzowy od importu składników majątku.

Powołany przepis nie definiuje pojęcia kwoty należnej zbywcy. Biorąc zatem pod uwagę art. 535 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę, należy przyjąć, że określenie „kwota należna" oznacza cenę podlegającą zapłacie sprzedawcy (zbywcy). W opisanej sytuacji kwota transakcji wynikająca z umowy kupna-sprzedaży będzie stanowić podstawę ustalenia wartości początkowej środka trwałego.

Moment rozpoczęcia amortyzacji

Z art. 22h ust. 1 pkt 1 updof wynika, że odpisów amortyzacyjnych dokonuje się począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym środek trwały lub wartość niematerialną i prawną wprowadzono do ewidencji. Przy czym składniki majątku wprowadza się do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych najpóźniej w miesiącu przekazania ich do używania.

Zatem warunkiem koniecznym do rozpoczęcia amortyzacji jest oddanie środka trwałego do używania i wprowadzenie go do ewidencji środków trwałych. Czynności tych można dokonać najwcześniej w pierwszym miesiącu prowadzenia działalności. Wobec tego odpisy amortyzacyjne mogą obciążać koszty uzyskania przychodów najwcześniej w drugim miesiącu działalności.