Opodatkowanie dochodów z tytułu umowy o dzieło zawartej poza działalnością gospodarczą

Dwie osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej chcą zawrzeć umowę o dzieło. Jak się podatkowo rozlicza takie umowy? Kto jest zobowiązany zapłacić podatek? (pytanie z dyskusji na www.forum.gofin.pl nr 901679)

Należności z umowy o dzieło zawartej pomiędzy osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej nie są podatkowo zaliczane do źródła przychodów, jakim jest działalność wykonywana osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 oraz art. 13 pkt 8 ustawy o pdof (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.). Należy je kwalifikować jako przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o pdof. Przychody z umów o dzieło można na podstawie art. 13 pkt 8 ustawy o pdof zaliczyć do uzyskanych z działalności wykonywanej osobiście wyłącznie w przypadku, gdy uzyskiwane są od:

osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej,
właściciela (posiadacza) nieruchomości, w której lokale są wynajmowane, lub działającego w jego imieniu zarządcy albo administratora - jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie dla potrzeb związanych z tą nieruchomością,

z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej oraz przychodów, o których mowa w pkt 9 wskazanego przepisu.

Gdy umowa o dzieło zawarta zostaje między osobami nieprowadzącymi działalności gospodarczej, zamawiający dzieło nie występuje w roli płatnika, tym samym nie musi obliczać, pobierać i przekazywać do urzędu skarbowego zaliczek na podatek dochodowy od dochodu uzyskanego przez wykonawcę dzieła. Nie ma również obowiązku po zakończeniu roku sporządzenia wykonawcy dzieła informacji PIT-8C.

Do wpłacania zaliczek na podatek dochodowy w trakcie roku podatkowego nie jest również zobowiązany sam wykonawca dzieła, co jednak nie oznacza, że jest on pozbawiony takiej możliwości. Przepisy art. 44 ust. 1c-1f ustawy o pdof przewidują bowiem możliwość samodzielnego, dobrowolnego wpłacania miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy przez podatnika, który na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło uzyskuje przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy pdof. Jeżeli podatnik podejmie taką decyzję, wówczas opłaca zaliczki zasadniczo według stawki 18% od dochodu obliczonego jako nadwyżka kwoty uzyskanego przychodu nad kosztami uzyskania przychodu określonymi w art. 22 ust. 9 pkt 6 ustawy o pdof. Natomiast gdy będzie w stanie udowodnić, że koszty uzyskania przychodów były wyższe niż wynikające z zastosowania normy procentowej, w zeznaniu rocznym ma możliwość przyjęcia ich w wysokości kosztów faktycznie poniesionych.

Gdyby zatem wykonawca dzieła zdecydował się wpłacać miesięczne zaliczki na podatek dochodowy, to wpłat tych powinien dokonywać na rachunek właściwego urzędu skarbowego do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym uzyskał dochód, a za grudzień w terminie złożenia zeznania.

Należy podkreślić, że niezależnie od tego, czy wykonawca dzieła opłaca w ciągu roku zaliczki miesięczne od dochodów z innych źródeł, czy też na to się nie zdecydował, po zakończeniu roku podatkowego dochody z tego tytułu ma obowiązek wykazać w rocznym zeznaniu podatkowym (składanym przez siebie na formularzu PIT-36), które należy złożyć do 30 kwietnia roku następującego po tym roku. W tym samym terminie trzeba także wpłacić do urzędu skarbowego kwotę podatku wynikającą z zeznania.