Skutki podatkowe zawarcia umowy niespełniającej warunków umowy leasingu - wyrok NSA

Wydatki z tytułu czynszu dzierżawy samochodu osobowego używanego dla potrzeb działalności gospodarczej podlegają zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów w pełnej wysokości i nie są ograniczone limitem kilometrówki.

Tak wynika z wyroku NSA z 14 stycznia 2015 r., sygn. akt II FSK 3026/12.

Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej uznał, że spółka zawyżyła koszty podatkowe, bezzasadnie zaliczając do nich wydatki związane z użytkowaniem samochodu osobowego. W jego ocenie zawarta przez spółkę umowa dzierżawy nie spełniała warunków umowy leasingu w rozumieniu art. 17a updop. Wobec tego skutki podatkowe zawartej umowy należało oceniać nie w perspektywie przepisów o leasingu tylko w kontekście art. 16 ust. 1 pkt 51 updop. W myśl tego przepisu, podatnik może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu wydatki związane z używaniem cudzego samochodu, lecz uprawnienie to jest ograniczone (do iloczynu przejechanych kilometrów i stawki wynikającej z odrębnych przepisów) oraz uzależnione od prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu. Spółka nie prowadziła takiej ewidencji, wobec tego fiskus uznał, że zawyżyła koszty uzyskania przychodów na skutek bezzasadnego zaliczenia do nich wydatków związanych z użytkowaniem samochodu osobowego, w tym czynszu za dzierżawę przedmiotowego pojazdu. Ustalił jej więc z tego tytułu zobowiązanie w podatku dochodowym.

Sprawa trafiła do WSA. Sąd podzielił stanowisko fiskusa, że przedmiotowa umowa nie spełnia warunków przewidzianych w prawie dla uznania jej za podatkową umowę leasingu, w związku z tym zaliczenie wydatków związanych z użytkowaniem przedmiotu umowy (samochodu osobowego), powinno odbywać się na zasadach opisanych w art. 15 ust. 1 w związku z art. 16 ust. 1 pkt 51 updop. Spółka nie przedstawiła ewidencji przebiegu pojazdu, więc WSA uznał, że nie miała ona prawa obniżyć podstawy opodatkowania o uiszczony przez siebie czynsz dzierżawny oraz udokumentowane fakturami koszty eksploatacji samochodu.

NSA uchylił wyrok sądu pierwszej instancji. Uznał, że kosztami z tytułu używania samochodu osobowego są wszelkiego rodzaju wydatki na eksploatację (używanie) samochodu osobowego. Kosztem takim nie jest natomiast czynsz dzierżawny, który jest wydatkiem ponoszonym na uzyskanie tytułu prawnego, umożliwiającego używanie (korzystanie) z samochodu. Dlatego należało przyjąć, że ponoszone przez podatnika koszty czynszu z tytułu dzierżawy samochodu osobowego, jako niemieszczące się w pojęciu "kosztów używania", o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 51 updop, powinny być kwalifikowane na zasadach ogólnych.

Od redakcji

Do opodatkowania stron umowy zawartej na czas nieoznaczony lub na czas oznaczony, lecz niespełniającej warunków umowy leasingu, stosuje się przepisy, o których mowa w art. 11, 22 i 23 updof oraz odpowiednio art. 12-16 updop, dla umów najmu i dzierżawy. Stanowi o tym art. 23l updof i art. 17l updop. Oznacza to, że u najemcy/dzierżawcy uiszczany czynsz jest kosztem uzyskania przychodów, a wydatki związane z użytkowaniem samochodu osobowego - do wysokości limitu wyznaczonego na podstawie prowadzonej ewidencji przebiegu pojazdu (art. 22 ust. 1 i art. 23 ust. 1 pkt 46 updof oraz art. 15 ust. 1 i art. 16 ust. 1 pkt 51 updop). W razie braku tej ewidencji, wydatki z tytułu używania samochodu nie stanowią kosztu uzyskania przychodów (art. 23 ust. 5 updof i art. 16 ust. 5 updop).

Ewidencja przebiegu pojazdu dostępna jest
w serwisie www.druki.gofin.pl

Dodajmy, że od pewnego czasu organy podatkowe akceptują stanowisko wypracowane przez sądy administracyjne, zgodnie z którym wydatki z tytułu czynszu najmu/dzierżawy samochodu osobowego używanego dla potrzeb działalności gospodarczej należy kwalifikować do kosztów uzyskania przychodów na zasadach ogólnych określonych w art. 22 ust. 1 updof i art. 15 ust. 1 updop, bez ograniczenia limitem kilometrówki. Stało się tak za sprawą Ministra Finansów, który w tej kwestii wydał 8 listopada 2013 r. interpretację ogólną nr DD2/033/55/MWJ/13/RD-111005.