Przegląd Podatku Dochodowego nr 20 (380) z dnia 20.10.2014

Zaliczka na podatek od dochodów z dwóch umów o pracę zawartych z jednym pracodawcą

Zasadniczo przepisy prawa pracy nie stwarzają barier w zatrudnieniu tej samej osoby jednocześnie na podstawie więcej niż jednego stosunku pracy, o ile nie służy to obejściu prawa. Zawarcie z własnym pracownikiem drugiej umowy o pracę jest możliwe wówczas, gdy powierzony rodzaj pracy wyraźnie różni się od pracy wykonywanej w ramach pierwszego stosunku pracy. Ponadto, czas pracy osoby zatrudnionej równolegle na podstawie dwóch umów o pracę nie może ze sobą kolidować, a jego łączny wymiar nie powinien naruszać okresów odpoczynku przewidzianych w przepisach Kodeksu pracy. Jeżeli kryteria te nie są spełnione, druga umowa o pracę może zostać uznana za zmierzającą do obejścia przepisów o czasie pracy i wysokości wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych.

Wykonywanie pracy na podstawie dwóch lub więcej umów o pracę może budzić wątpliwości w zakresie rozliczeń podatkowo-składkowych.

Sposób obliczenia zaliczki - zasady ogólne

Zakład pracy zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują przychody czy to z jednego, czy dwóch stosunków pracy oblicza zgodnie z art. 32 updof. Z przepisu tego wynika, że zaliczkę na podatek oblicza się od uzyskanego przez pracownika w danym miesiącu dochodu. Za dochód ten uważa się z kolei uzyskane w ciągu miesiąca przychody oraz zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez płatnika, po odliczeniu:

• kosztów uzyskania oraz
   
• potrąconych przez płatnika w danym miesiącu składek na ubezpieczenie społeczne.

Zaliczkę na podatek od tego dochodu oblicza się według stawki 18% lub 32% w zależności od wysokości dochodu uzyskanego od początku roku w danym zakładzie pracy. Tak obliczoną zaliczkę zmniejsza się w pierwszej kolejności o kwotę stanowiącą 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, określonej w pierwszym przedziale obowiązującej skali podatkowej (w 2014 r. - o 46,33 zł), jeżeli pracownik w wymaganym terminie złożył zakładowi pracy oświadczenie PIT-2. Następnie zaliczkę zmniejsza się o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne pobranej w tym miesiącu przez zakład pracy ze środków podatnika (w wysokości 7,75% podstawy wymiaru).

Przychody i koszty ich uzyskania

Zakład pracy w celu ustalenia zaliczki na podatek dochodowy za dany miesiąc musi wziąć pod uwagę sumę przychodów z tego miesiąca. Jeżeli zatem pracownik jest zatrudniony na podstawie dwóch umów o pracę, to należy uwzględnić przychód z obu stosunków pracy (o ile oczywiście z obu stosunków pracy pracownik uzyska w danym miesiącu przychód).

Od tak ustalonego przychodu należy odliczyć koszty uzyskania przychodów:

• zryczałtowane, o których mowa w art. 22 ust. 2 pkt 1 lub 3 updof lub
   
• procentowe z art. 22 ust. 9 pkt 1-3 updof; są to 50% koszty uzyskania przychodów, które nie będą przedmiotem dalszego omówienia.

Określone w art. 22 ust. 2 pkt 1 i 3 updof koszty uzyskania przychodów mają wielkość stałą (ryczałtową) i wynoszą miesięcznie 111,25 zł lub 139,06 zł - w przypadku gdy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania pracownika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a pracownik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę. Aby pracodawca uwzględniał podwyższone koszty na etapie poboru zaliczek, konieczne jest złożenie mu stosownego w tej kwestii oświadczenia (art. 32 ust. 5 updof).

Jeżeli pracownik z danym pracodawcą ma zawartą więcej niż jedną umowę o pracę, w stosunku do przychodów otrzymywanych z tytułu każdej z tych umów przysługują mu koszty uzyskania. Oznacza to, że pracodawca przy obliczaniu zaliczki na podatek ma obowiązek uwzględnić koszty uzyskania przychodów w pełnej wysokości z tytułu każdej umowy.

Trzeba zauważyć, że pracownicze koszty uzyskania przychodów są limitowane w skali roku.

I tak, w przypadku gdy pracownik uzyskuje przychody równocześnie z tytułu więcej niż jednego stosunku pracy, koszty te nie mogą przekroczyć łącznie w roku podatkowym:

• 2.002,05 zł - jeżeli pracownik zamieszkuje na terenie miejscowości, w której położony jest zakład pracy;
   
• 2.502,56 zł - jeżeli miejsce stałego lub czasowego zamieszkania pracownika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, i nie uzyskuje on dodatku za rozłąkę.

Jeśli pracownik został zatrudniony na podstawie dwóch umów o pracę, limity te mogą zostać w ciągu roku przekroczone. Pracodawca (płatnik) nie posiada jednak uprawnienia do dokonywania jakichkolwiek ograniczeń w tym względzie i przy obliczaniu miesięcznej zaliczki na podatek dochodowy ma obowiązek zastosować koszty w pełnej wysokości. Ewentualnego ograniczenia wysokości kosztów uzyskania przychodów musi dokonać sam pracownik w zeznaniu rocznym.

Kwota zmniejszająca zaliczkę na podatek

Jeżeli przed pierwszą wypłatą wynagrodzenia w danym roku pracownik złożył oświadczenie na formularzu PIT-2, wówczas pracodawca ma obowiązek pomniejszać zaliczki na podatek o kwotę stanowiącą 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej, czyli obecnie o kwotę 46,33 zł miesięcznie.

PIT-2 dostępny jest w serwisie  www.druki.gofin.pl w zakładce Podatki dochodowe

Pracownik zatrudniony na więcej niż jedną umowę o pracę z danym pracodawcą PIT-2 składa tylko raz. Jeśli zatem złożył zakładowi pracy takie oświadczenie przy pierwszej umowie o pracę, to już nie może go złożyć ponownie przy drugiej umowie o pracę. Zwłaszcza, że płatnik musi stosować kwotę zmniejszającą podatek w pojedynczej wysokości. Kwota ta może być bowiem uwzględniana wyłącznie w pojedynczej wysokości, bez względu na liczbę skutecznie zawartych umów o pracę.

Składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne

Osoba, z którą pracodawca zawarł dwie umowy o pracę, podlega obligatoryjnie ubezpieczeniom społecznym oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu z każdej umowy o pracę.

Składki na ubezpieczenia społeczne pracodawca nalicza i opłaca od przychodu uzyskanego z każdej umowy o pracę, bowiem podstawę wymiaru tych składek u pracownika stanowi co do zasady przychód w rozumieniu przepisów o PIT, osiągany przez niego u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

Przychód ten stanowi również podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne. Przy czym przy ustalaniu podstawy wymiaru tej składki:

• uwzględnia się wynagrodzenie chorobowe,
   
• nie stosuje się kwoty rocznego ograniczenia podstawy wymiaru składek emerytalno-rentowych (w 2014 r. wynosi ona 112.380 zł), oraz
   
• pomniejsza się ją o kwoty składek na ubezpieczenia społeczne, które finansuje pracownik.