Opodatkowanie wynagrodzenia menedżera

Wynagrodzenie osoby zarządzającej firmą na podstawie kontraktu menedżerskiego stanowi dla niej przychód podatkowo klasyfikowany jako uzyskiwany z działalności wykonywanej osobiście. Dla przyporządkowania go do tego źródła przychodów nie ma znaczenia, czy menedżer ma w tym zakresie zarejestrowaną działalność gospodarczą. To z kolei oznacza, że menedżer nie oblicza ani nie odprowadza podatku od wartości tego wynagrodzenia.

Tytuł nie do końca odrębny

Kontrakt menedżerski stanowi umowę cywilnoprawną o zarządzanie spółką, do której stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu. Pomimo tego ustawa o pdof w art. 13 pkt 9 umowy o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontrakty menedżerskie oraz umowy o podobnym charakterze wymienia jako odrębny od zlecenia tytuł pośród przychodów z działalności wykonywanej osobiście. Ponadto przywołany przepis wskazuje, że przychody z kontraktów menedżerskich kwalifikuje się do tego źródła także wówczas, gdy zostaną zawarte w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Nie ma tu również znaczenia, czy jest to działalność prowadzona indywidualnie, czy w formie spółki osobowej. Wynagrodzenie za usługi menedżerskie świadczone w ramach działalności prowadzonej przez spółkę osobową stanowi przychód z działalności wykonywanej osobiście dla tego wspólnika, który osobiście usługi te świadczył i przedmiotowe wynagrodzenie otrzymał (zostało postawione do jego dyspozycji).

Podatek od podstawowego wynagrodzenia

Bez względu na to, czy kontrakt menedżerski zostanie podpisany w ramach prowadzonej przez menedżera działalności gospodarczej, czy poza nią, podmiot dokonujący wypłat należności z tego kontraktu każdorazowo w stosunku do nich występuje w roli płatnika. Opodatkowanie przychodu z kontraktu menedżerskiego może się odbywać teoretycznie na dwa sposoby, co uzależnione jest od wysokości wynikającego z niego wynagrodzenia.

Pierwszy możliwy sposób opodatkowania menedżera to zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 18% przychodu bez pomniejszania o koszty uzyskania przychodów i potrącone składki społeczne. Jednak ten sposób opodatkowania wystąpi w przypadku menedżerskiego kontraktu niezwykle rzadko, z uwagi na to, że stosuje się go wówczas, gdy kwota należności określona w umowie zawartej z osobą niebędącą pracownikiem płatnika nie przekracza 200 zł (art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy o pdof). Obliczonego w ten sposób podatku nie zmniejsza się o kwotę składki zdrowotnej.

W rzeczywistości wynagrodzenia menedżerskie są jednak znacznie wyższe, co powoduje, że płatnicy pobierają od nich zaliczkę na podatek. Zasady jej poboru określa art. 41 ust. 1-1a ustawy o pdof. Wynika z niego, że płatnik pobiera od nich zaliczki, naliczając je od podstawy opodatkowania wyznaczonej przez przychód pomniejszony w pierwszej kolejności o koszty w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 ustawy o pdof, czyli wyłącznie o 111,25 zł miesięcznie. Ustawodawca nie przewidział w odniesieniu do należności menedżerów stosowania innych kosztów - ani podwyższonych, ani rzeczywistych. Odstępstwa od omawianej reguły nie uzasadnia fakt zamieszkiwania menedżera w innej miejscowości niż miejscowość, w której znajduje się siedziba firmy.

Poza kosztami ustalając podstawę opodatkowania przy kontrakcie menedżerskim przychód pomniejsza się również o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki społeczne. Menedżerowie (traktowani dla celów ZUS jako zleceniobiorcy) podlegają bowiem obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu oraz dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu.

Podatek od tak ustalonej podstawy opodatkowania wylicza się zasadniczo według 18% stawki podatku, chyba że menedżer złoży wniosek o zastosowanie 32% stawki (art. 41a ustawy o pdof). Samą zaliczkę pomniejsza się o kwotę składki zdrowotnej pobraną przez płatnika (dla menedżerów ubezpieczenie zdrowotne jest obowiązkowe), nie więcej jednak niż 7,75% podstawy jej wymiaru. Przychodu i zaliczki nie można jednak obniżać o składki, których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie ustawy o pdof lub od którego zaniechano poboru podatku.

Opodatkowanie świadczeń dodatkowych

Poza wynagrodzeniem podstawowym menedżerowie uzyskują od firmy, dla której w ramach kontraktu świadczą swoje usługi, szereg innych świadczeń. Do najczęściej spotykanych należą udostępnienie lokalu mieszkalnego, służbowego samochodu i laptopa do celów prywatnych, a także zapewnienie różnego rodzaju szkoleń. Wartość tych niepieniężnych świadczeń stanowi dla menedżera podlegający opodatkowaniu przychód z działalności wykonywanej osobiście, o którym mowa w art. 13 pkt 9 ustawy o pdof, podobnie jak podstawowe wynagrodzenie wynikające z zawartego kontraktu. Jego wartość w odniesieniu do udostępnianego menedżerowi lokalu ustala się zgodnie z art. 11 ust. 2a pkt 3 według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu. W pozostałych wymienionych przypadkach wyznacza go cena rynkowa stosowana przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy tego samego gatunku (art. 11 ust. 2a pkt 4 ustawy o pdof).

Wzór umowy o zarządzanie spółką z o.o. dostępny jest w serwisie www.druki.gofin.pl, w dziale Umowy.

Należy podkreślić, że w odniesieniu do świadczenia polegającego na udostępnieniu służbowego samochodu do celów prywatnych, w przypadku menedżera nie jest możliwe określenie wartości tego świadczenia w sposób zryczałtowany uzależniony od pojemności silnika, wskazany w art. 12 ust. 2a ustawy o pdof, gdyż został on zarezerwowany wyłącznie dla pracowników. Ponadto świadczenie z tytułu najmu lokalu nie może korzystać ze zwolnienia od podatku - takie zwolnienie w art. 21 ust. 1 pkt 19 ustawy o pdof ustawodawca przewidział również tylko dla pracowników. Z tego samego względu zwolnieniem od podatku wskazanym w art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o pdof nie jest u menedżera objęta wartość sfinansowanych mu przez zarządzaną firmę szkoleń.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26.07.1991 r. o pdof (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.)