Podatek od należności licencyjnych przekazywanych za granicę

Jestem osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą. Do celów tej działalności wykorzystuję cysterny do transportu drogowego chemii płynnej wynajęte od kontrahenta belgijskiego. Kontrahent ma siedzibę w Belgii, a na terenie Polski nie ma zakładu ani żadnej placówki. Otrzymuję faktury i na ich podstawie dokonuję zapłaty czynszu. Czy jako osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą powinnam potrącać zryczałtowany podatek dochodowy od wypłat z tytułu najmu dokonanych na rzecz kontrahenta zagranicznego? Gdyby taki obowiązek wystąpił, to według jakiego kursu waluty podatek ten miałby być przeliczony?

Obowiązek poboru podatku od należności licencyjnych

Cysterny do transportu drogowego chemii płynnej należy zaliczyć do urządzeń przemysłowych, o których mowa w art. 12 polsko-belgijskiej konwencji o unikaniu podwójnego opodatkowania, art. 29 ust. 1 pkt 1 updof (gdy odbiorca jest podatnikiem PIT) oraz art. 21 ust. 1 pkt 1 updop (gdy odbiorca jest podatnikiem CIT).

Ani przepisy ustaw o podatku dochodowym, ani umowy polsko-belgijskiej nie zawierają definicji urządzenia przemysłowego. Organy podatkowe uważają, że należy odwołać się tu do definicji słownikowej. Według Uniwersalnego słownika języka polskiego pod red. prof. Stanisława Dubisza (Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003) "urządzenie" to mechanizm lub zespół mechanizmów, służący do wykonania określonych czynności, ułatwiający pracę. Natomiast przymiotnik "przemysłowy" oznacza dotyczący przemysłu, związany z przemysłem. Na przykład Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy uznał, że naczepa do ciągników siodłowych jest urządzeniem przemysłowym (interpretacja indywidualna z 6 czerwca 2011 r., nr ITPB3/423-127/11/AM). Z kolei Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 20 września 2011 r., nr ILPB4/423-214/11-2/ŁM uznał, że wagony kolejowe są urządzeniami przemysłowymi.

Z powołanych przepisów wynika, że uzyskiwane przez podmioty zagraniczne dochody z tytułu wypłacanych im przez podmioty polskie tzw. "należności licencyjnych" podlegają w Polsce opodatkowaniu podatkiem dochodowym w wysokości 20% kwoty brutto uzyskiwanych przez te podmioty przychodów. Dotyczy to należności wypłacanych za granicę m.in. za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, handlowego lub naukowego, w tym także środka transportu.

Stosownie natomiast do treści art. 12 ust. 1 i 2 konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Belgii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania oraz zapobiegania oszustwom podatkowym i uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku (Dz. U. z 2004 r. nr 211, poz. 2139), należności licencyjne, powstające w jednym umawiającym się państwie (np. w Polsce) i wypłacane osobie mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim umawiającym się państwie (np. w Belgii), mogą być opodatkowane zarówno w pierwszym państwie (czyli w Polsce będącej państwem źródła) jak i w drugim państwie (czyli w Belgii, będącym w takim przypadku państwem rezydencji podmiotu uzyskującego te dochody).

To zaś oznacza, że należności takie podlegać będą opodatkowaniu w obu tych państwach - zarówno w Polsce jak i w Belgii, o ile wewnętrzne przepisy tych państw przewidują takie opodatkowanie. Jednakże, w pierwszym państwie (państwie źródła) mogą one być przez to państwo opodatkowane stawką nie wyższą niż 5% kwoty należności licencyjnych brutto.

Zatem polski podmiot będący płatnikiem, może na podstawie postanowień umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zastosować korzystniejszą stawkę podatku lub nie pobrać podatku od określonego dochodu, pod warunkiem jednak, że będzie dysponować certyfikatem rezydencji (art. 29 ust. 2 updof i art. 26 ust. 1 updop).

Pobór podatku

Podatku nie przelicza się na złote, gdyż pobiera się go w złotówkach.

Jeśli odbiorca należności licencyjnych jest osobą fizyczną, kwotę pobranego podatku należy przekazać do urzędu skarbowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania płatnika, nie później niż do 20 dnia następnego miesiąca (art. 42 ust. 1 updof), a jeżeli jest osobą prawną - do urzędu skarbowego właściwego w sprawach opodatkowania osób zagranicznych nie później niż do 7 dnia następnego miesiąca (art. 26 ust. 3 updop).

Obowiązek poboru tego podatku powstaje w momencie wypłaty należności licencyjnych. Dniem uzyskania przychodu, będzie w tym przypadku dzień dokonania wypłaty. Ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wypłaty, stosownie do art. 11a ust. 3 updof i art. 12 ust. 2 updop, będzie zatem dniem, z którego należy zastosować kurs średni ogłaszany przez NBP do przeliczenia kwoty przychodu z waluty obcej na złote. Dopiero od tej kwoty wyrażonej w walucie polskiej należy obliczyć podatek.

Przykład

Polski przedsiębiorca wynajmuje od belgijskiego kontrahenta cysterny do transportu drogowego. Posiada jego certyfikat rezydencji wydany przez właściwy organ podatkowy.

Przy wypłacie należności za dzierżawę przedsiębiorca ma obowiązek potrącić podatek w wysokości 5%.

Dnia 17 sierpnia 2012 r. spółka wypłaciła 10.000 euro czynszu z tytułu tej dzierżawy. Wypłaconą kwotę przeliczono po kursie z dnia poprzedzającego dzień dokonania wypłaty (16 sierpnia 2012 r. średni kurs NBP wynosił 4,0820 zł/euro). Przychód podatnika po przeliczeniu na złote wyniósł 40.820 zł. Zryczałtowany podatek dochodowy, który spółka jako płatnik odprowadziła do urzędu skarbowego wyniósł (po zaokrągleniu do pełnych złotych) 2.041 zł (40.820 zł x 5%).