Zatrudnianie cudzoziemca za granicą

Spółka planuje zawrzeć umowę o pracę z osobą mającą miejsce zamieszkania w Estonii. Miejscem świadczenia pracy ma być Estonia. Jeśli zajdzie potrzeba pracownik będzie przyjeżdżał do biura siedziby spółki. Może się zdarzyć, że będzie również wyjeżdżał w sprawach służbowych do innych krajów. W którym kraju będzie podlegał opodatkowaniu?

Zatrudniony przez polską firmę pracownik posiadający rezydencję podatkową w Estonii, wykonujący swoje obowiązki pracownicze przez większą część roku na terytorium Estonii, będzie podlegał opodatkowaniu w tym kraju.

W myśl art. 3 ust. 2a updof, osoby fizyczne, jeżeli nie mają w Polsce miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Polski (ograniczony obowiązek podatkowy).

Stosownie do treści art. 3 ust. 2b updof, za dochody (przychody) osiągane na terytorium Polski uważa się m.in. dochody (przychody) z pracy wykonywanej na terytorium Polski na podstawie stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia.

Wspomniane przepisy trzeba jednak stosować z uwzględnieniem właściwej umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, której stroną jest Polska. Tak stanowi art. 4a updof.

Z pytania wynika, że polska firma ma zamiar zatrudnić na podstawie umowy o pracę osobę, która ma miejsce zamieszkania na terytorium Estonii. Wobec tego w tym przypadku istotne są postanowienia umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Estońską w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku (Dz. U. z 1995 r. nr 77, poz. 388).

Teksty umów o unikaniu podwójnego opodatkowania dostępne są w serwisie www.przepisy.gofin.pl

W myśl art. 15 ust. 1 umowy - co do zasady - pensje, płace i inne podobne wynagrodzenia, które osoba mająca miejsce zamieszkania w umawiającym się państwie otrzymuje z pracy najemnej, podlegają opodatkowaniu tylko w tym państwie, chyba że praca wykonywana jest w drugim umawiającym się państwie. Jeżeli praca jest tam wykonywana, to otrzymywane za nią wynagrodzenie może być opodatkowane w tym drugim państwie.

Przepis art. 15 ust. 2 umowy przewiduje natomiast, że bez względu na wskazane postanowienie, wynagrodzenie, jakie osoba mająca miejsce zamieszkania w umawiającym się państwie otrzymuje z pracy najemnej, wykonywanej w drugim umawiającym się państwie, podlega opodatkowaniu tylko w pierwszym państwie, jeżeli:

a) odbiorca przebywa w drugim państwie przez okres lub okresy nieprzekraczające łącznie 183 dni podczas każdego dwunastomiesięcznego okresu, rozpoczynającego się lub kończącego w danym roku podatkowym, i

b) wynagrodzenie jest wypłacane przez pracodawcę lub w imieniu pracodawcy, który nie ma miejsca zamieszkania lub siedziby w drugim państwie, i

c) wynagrodzenie nie jest ponoszone przez zakład lub stałą placówkę, którą pracodawca posiada w drugim państwie.

Wyjątek określony w art. 15 ust. 2 umowy nie będzie miał zastosowania w omawianym przypadku, ponieważ zatrudniony pracownik generalnie będzie wykonywał pracę w państwie będącym jego miejscem zamieszkania. Tym samym znajdzie tu zastosowanie zasada ogólna określona w powołanym art. 15 ust. 1 umowy. Zatem na podstawie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania wynagrodzenie osoby mającej miejsce zamieszkania w Estonii, zatrudnionej przez polską firmę na podstawie umowy o pracę, która wykonuje swoje obowiązki pracownicze na terytorium Estonii, podlegać będzie opodatkowaniu w tym kraju, według przepisów podatkowych obowiązujących w tym państwie. Nie należy ich opodatkowywać w Polsce, wobec tego polski pracodawca nie powinien pobierać i odprowadzać w Polsce zaliczek na podatek dochodowy od dochodów uzyskanych przez tego pracownika, które podlegają opodatkowaniu w Estonii. Jak stanowi bowiem art. 32 ust. 6 zdanie pierwsze updof, zakład pracy nie pobiera zaliczek na podatek dochodowy od dochodów uzyskanych przez pracownika z pracy wykonywanej poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pod warunkiem że dochody te podlegają lub będą podlegać opodatkowaniu poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.