Jaki podatek powinni płacić blogerzy?

Dziennik internetowy (sieciowy), nazywany popularnie blogiem, to rodzaj strony internetowej zawierającej odrębne, uporządkowane chronologicznie wpisy. Zazwyczaj dotyczą one ściśle sprecyzowanej tematyki (np. blog kulinarny, modowy, filmowy czy polityczny). Im bardziej popularny staje się blog, tym większe zainteresowanie budzi wśród potencjalnych reklamodawców. Udostępnianie powierzchni reklamowej na blogu przynosi zysk, a co za tym idzie, generuje przychód podatkowy. Gdy bloger z usług reklamowych czyni główne źródło swoich dochodów i zgłasza prowadzenie działalności gospodarczej w tym zakresie, wówczas w celu ich opodatkowania może wybrać jedną z dostępnych przedsiębiorcom form. Problem ze sposobem opodatkowania pojawia się dopiero wówczas, gdy bloger nie jest przedsiębiorcą.

Gdzie tkwi problem?

Organy podatkowe uważają, że nie ma możliwości jednoznacznego zakwalifikowania przychodu z udostępnienia powierzchni reklamowej na blogu (poza działalnością gospodarczą) do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 ustawy o pdof. Z tego względu w ich opinii, której dają wyraz w wydawanych interpretacjach, przychód ten należy kwalifikować jako przychód z innych źródeł, o którym mowa w pkt 9 przywołanego przepisu. Taka klasyfikacja oznacza w konsekwencji opodatkowanie tego typu przychodów wyłącznie według skali podatkowej.

Tymczasem część blogerów uważa, że należy je klasyfikować jako przychody z najmu lub dzierżawy, co wiąże się z możliwością ich opodatkowania, oprócz skali podatkowej, również ryczałtem ewidencjonowanym według 8,5% stawki.

Kwalifikacja do określonego źródła przychodów jest o tyle istotna, że gdyby przyjąć, iż omawiane przychody należą do innych źródeł, mogłyby one u blogera wpływać m.in. na przekroczenie progu podatkowego. Poza tym w wielu przypadkach blogerami są studenci do 25. roku życia, na utrzymaniu rodziców, którzy blog traktują jako dorywcze zajęcie zarobkowe. Gdy taki student w roku podatkowym osiągnie dochody opodatkowane m.in. według skali podatkowej przekraczające kwotę 3.089 zł, pozbawia swoich rodziców tzw. ulgi na dzieci oraz ewentualnej możliwości rozliczenia się przez nich z fiskusem w charakterze samotnego rodzica. Tymczasem takich "skutków ubocznych" zarabiania na blogu nie daje opodatkowanie najmu prywatnego (dzierżawy) ryczałtem ewidencjonowanym.

Fiskus: przychody z innych źródeł

Fiskus uzasadniając swoje stanowisko w omawianej kwestii wskazuje, że umowę stanowiącą podstawę do udostępnienia powierzchni reklamowej na stronie internetowej blogera należy zaliczyć do umów nienazwanych. W jego opinii stosunki prawne regulowane taką umową są bowiem kreowane przez strony w sposób dowolny oraz im odpowiadający. To z kolei powoduje, że nie można jej jednoznacznie przypisać cech umowy dzierżawy (najmu), bowiem nie spełnia ona warunków istotnych i niezbędnych do kwalifikacji jej do takiej umowy, określonych w Kodeksie cywilnym. Jak podkreślają organy, blogerzy nie oddają swoich internetowych dzienników do używania reklamodawcom, a jedynie udostępniają im przestrzeń prowadzonych przez siebie stron, a sami nadal nimi dysponują i władają. I to właśnie ten aspekt, w opinii fiskusa, decyduje o tym, że w przypadku takiej umowy nie zostają wyczerpane wymogi ustawowe Kodeksu cywilnego, które pozwalałyby kwalifikować przedmiotowe umowy do umów o charakterze podobnym do najmu lub dzierżawy, a tym samym do źródła przychodów, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o pdof.

W konsekwencji fiskus przyjmuje, że przychody uzyskiwane z tytułu zawarcia umowy o udostępnienie powierzchni reklamowej zakwalifikować należy do przychodów z innych źródeł (por. interpretacje indywidualne Dyrektora Izby Skarbowej: w Łodzi z dnia 30.01.2012 r., nr IPTPB1/415-307/11-2/KSU, w Warszawie z dnia 28.02.2012 r., nr IPPB4/415-884/11-4/MP, w Poznaniu z dnia 15.11.2012 r., nr ILPB1/415-797/12-2/IM oraz w Katowicach z dnia 5.04.2013 r., nr IBPBII/1/415-12/13/MK).

Sądy kwalifikują inaczej

Orzeczenia sądów administracyjnych pozostają w opozycji do rozstrzygnięć fiskusa (por. wyrok WSA w Łodzi z dnia 29.06.2012 r., sygn. akt I SA/Łd 657/12 - orzeczenie nieprawomocne oraz wyroki NSA: z dnia 9.03.2012 r., sygn. akt II FSK 1548/10 oraz z dnia 27.02.2013 r., sygn. akt II FSK 1305/11 - orzeczenia prawomocne).

W wydawanych wyrokach sądy podkreślają, że w umowach zawieranych przez reklamodawców z blogerami można wyróżnić niektóre elementy identyczne z występującymi w umowie dzierżawy w ujęciu Kodeksu cywilnego, do których należy m.in. zapłata czynszu. W zamian za udostępnianie powierzchni reklamowych (prawa do korzystania z powierzchni reklamowych) na prowadzonych witrynach otrzymują oni zapłatę w formie swoistego czynszu. Elementem wspólnym z umową dzierżawy jest zatem udostępnienie przedmiotu umowy dla pobierania pożytków w zamian za wynagrodzenie.

Sądy podkreślają jednocześnie, że zgodnie z zasadą swobody umów, dopuszczalnym jest zawarcie umowy nienazwanej, podobnej do kodeksowego wzorca umowy dzierżawy, gdzie właściciel strony internetowej udostępniałby część swojej strony podmiotowi gospodarczemu w celu umieszczania w tym miejscu, za odpłatnością (a więc z pobieraniem pożytków) bannerów reklamowych swoich klientów. Z tego względu zasadnym jest uznanie, że umowa, na podstawie której jeden podmiot oddaje innemu podmiotowi możliwość wyświetlania na stronie internetowej, administrowanej przez ten pierwszy podmiot (w określonym miejscu tej strony), określonych treści (najczęściej reklamowych) stanowi umowę nienazwaną, podobną do najmu i dzierżawy.

W rezultacie sądy przyjmują, że przychody blogerów z tego typu umów, o ile nie są one realizowane w wykonywaniu działalności gospodarczej, należy zakwalifikować do przychodów ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o pdof, czyli do przychodów m.in. z najmu, dzierżaw oraz innych umów o podobnym charakterze - ze wszystkimi związanymi z tym konsekwencjami w kwestii ich opodatkowania.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26.07.1991 r. o pdof (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.)