Likwidacja samochodu zniszczonego w wypadku drogowym

Samochód osobowy, który był środkiem trwałym, został zniszczony w czasie kolizji drogowej i zostanie przekazany do kasacji. Czy odszkodowanie otrzymane z ubezpieczenia należy w całości zaliczyć do przychodów? Czy niezamortyzowana wartość początkowa samochodu jest kosztem podatkowym?

Otrzymane odszkodowanie należy uwzględnić w przychodach z działalności gospodarczej, a w kosztach uzyskania przychodów - niezamortyzowaną wartość zniszczonego samochodu, o ile nie wystąpią przesłanki skutkujące wykluczeniem tej straty z kosztów uzyskania przychodów.

Odszkodowanie od ubezpieczyciela dotyczące straty związanej z likwidacją samochodu, będzie u podatnika przychodem, na co wskazuje wprost art. 14 ust. 2 pkt 12 updof. Przychód, o którym mowa, powstanie w momencie otrzymania odszkodowania. Podatnik będzie obowiązany rozliczyć kwotę odszkodowania łącznie z innymi przychodami osiąganymi z działalności gospodarczej. Należy podkreślić, że odszkodowania dotyczące szkód powstałych w składnikach majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą są wyłączone z zakresu zwolnień podatkowych (art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. e, pkt 3b i 4 updof).

Jeżeli zaś chodzi o skutki likwidacji zniszczonego w wyniku wypadku samochodu, to należy stwierdzić, że strata poniesiona z tego tytułu, w części niepokrytej odpisami amortyzacyjnymi, może być zaliczona do kosztów uzyskania przychodów. Wynika to a contrario z art. 23 ust. 1 pkt 5 updof.

Rozpatrując jednak ujęcie do kosztów podatkowych straty spowodowanej utratą samochodu, pod uwagę należy wziąć również art. 23 ust. 1 pkt 48 updof. Przepis ten stanowi, że za koszty uzyskania przychodów nie uważa się strat powstałych w wyniku m.in. likwidacji samochodów, jeżeli samochody nie były objęte ubezpieczeniem dobrowolnym (autocasco). Podatnik będzie więc mógł ująć niezamortyzowaną wartość samochodu w rozliczeniu podatkowym, pod warunkiem że likwidowany samochód jest objęty dobrowolnym ubezpieczeniem AC. Brak takiego ubezpieczenia będzie wykluczał możliwość obciążenia kosztów niezamortyzowaną wartością początkową likwidowanego auta.

Istotne w sprawie mogą okazać się również okoliczności wspomnianego zdarzenia. W razie gdy samochód uległ zniszczeniu z winy podatnika lub osób przez niego zatrudnionych, w szczególności gdy do wypadku doszło w okolicznościach wyczerpujących znamiona przestępstwa (np. prowadzenie pojazdu pod wpływem alkoholu), strata z tytułu jego likwidacji nie będzie kosztem podatkowym. Nie można bowiem uznać, że działania podatnika lub pracowników, których skutkiem była utrata środka trwałego, miały na celu osiąganie przychodów lub zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów.