Przegląd Podatku Dochodowego nr 7 (343) z dnia 1.04.2013

Amortyzacja środka trwałego po zmianie formy opodatkowania

Przedsiębiorca prowadzący firmę transportową był opodatkowany ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych i nie miał możliwości rozliczania w rachunku podatkowym odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej samochodu ciężarowego stanowiącego środek trwały w jego firmie. Od 2013 r. przedsiębiorca ten opłaca podatek liniowy. Czy po zmianie formy opodatkowania odpisy amortyzacyjne naliczone za okres opłacania ryczałtu może rozliczyć podatkowo?

Rozliczenie podatkowe odpisów amortyzacyjnych dokonanych od wartości początkowej samochodu w czasie, gdy podatnik opłacał ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, nie będzie możliwe.

Podatnicy, którzy stosują opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, są zobowiązani do prowadzenia wykazu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. W wykazie tym, zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2002 r. w sprawie prowadzenia ewidencji przychodów i wykazu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (Dz. U. nr 219, poz. 1836 ze zm.), należy ująć m.in. datę nabycia środka trwałego i datę przyjęcia go do używania, wartość początkową, a także stawkę amortyzacyjną.

Ze względu na konstrukcję zryczałtowanego podatku, podatnik nie ma możliwości rozliczania odpisów amortyzacyjnych od firmowych składników majątkowych w kosztach działalności. Stan ten zmienia się po przejściu z ryczałtu ewidencjonowanego na opodatkowanie według skali podatkowej lub podatkiem liniowym. Obydwie formy opodatkowania umożliwiają rozliczenie w rachunku podatkowym wydatków na nabycie środków trwałych.

W tym celu, podatnik powinien założyć ewidencję środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Wartość środków trwałych nabytych w trakcie opodatkowania ryczałtem należy określić w wysokości ustalonej w prowadzonym dotychczas wykazie.

Ponadto w razie zmiany formy opodatkowania podatnicy, zakładając ewidencję środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, uwzględniają w niej odpisy amortyzacyjne przypadające za okres opodatkowania w formie zryczałtowanego podatku dochodowego (art. 22n ust. 5 updof).

Przy czym odpisy amortyzacyjne obliczone za okres opodatkowania w formie ryczałtowej nie będą stanowić kosztów uzyskania przychodów. Przesądza o tym przepis art. 22n ust. 6 updof. Przepis ten stanowi, że w razie braku ewidencji (a w okresie opłacania ryczałtu nie było ewidencji, lecz wykaz) dokonywane odpisy amortyzacyjne nie stanowią kosztów podatkowych.