Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 13 (804) z dnia 1.05.2013

Nie będzie uchwały NSA w sprawie kosztów reprezentacji

Wydatki na reprezentację, w szczególności poniesione na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów (w tym alkoholowych) nie stanowią kosztów uzyskania przychodów, co wprost wynika z art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o PDOP i art. 23 ust. 1 pkt 23 ustawy o PDOF.

Ponieważ reprezentacja nie została zdefiniowana w ustawach o podatku dochodowym, od dłuższego już czasu trwa spór o to, co należy rozumieć pod tym pojęciem na potrzeby ww. przepisów. Obecnie najwięcej wątpliwości wzbudzają wydatki ponoszone na poczęstunek dla kontrahenta, serwowany zarówno poza siedzibą podatnika (np. w restauracji, kawiarni), jak i w samej siedzibie. Wynika to m.in. z rozbieżnych orzeczeń sądów administracyjnych. Pisaliśmy o tym wielokrotnie na łamach naszego czasopisma.

Przypomnijmy krótko, że według części sądów, reprezentacja to okazałość, wystawność w czyimś sposobie życia, związana ze stanowiskiem, pozycją społeczną, to działanie kreujące wizerunek firmy w sposób standardowy. Zatem wydatki na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów (w tym alkoholowych) nie zawsze należy uznawać za koszty reprezentacji. Jeśli serwowany w restauracji poczęstunek nie będzie odbiegać od standardów przyjętych w obecnych realiach życia gospodarczego, to nie można mu przypisać cech reprezentacji (np. wyrok NSA z 27 września 2012 r., sygn. akt II FSK 392/11).

Z niektórych orzeczeń NSA wynika natomiast, że reprezentacja to przedstawicielstwo podatnika, reprezentowanie jego interesów, występowanie w jego imieniu, na jego rzecz. To działania mające na celu zapewnienie pożądanego przez podatnika wizerunku w kontaktach gospodarczych. Do działań tych należy m.in. podejmowanie interesantów i kontrahentów, niezależnie od tego, czy cechuje je wystawność, okazałość, itp. Okazałość czy wystawność nie stanowią w ogóle kryterium kwalifikowania wydatków do kosztów reprezentacji. O charakterze reprezentacji decyduje tylko związek wydatku z pełnieniem funkcji przedstawicielskich. W związku z tym, wydatki na zakup usług gastronomicznych, żywności i napojów (w tym alkoholowych) to niestanowiące kosztów uzyskania przychodów wydatki na reprezentację. Nie ma żadnego znaczenia miejsce, w którym obowiązki przedstawicielskie są realizowane (siedziba firmy czy restauracja, kawiarnia) ani okazałość, wystawność czy też ich brak (zob. np. wyrok NSA z 24 października 2012 r., sygn. akt II FSK 469/11).

W związku z tymi rozbieżnościami, NSA zdecydował (w postanowieniu z 17 grudnia 2012 r., sygn. akt II FSK 702/11) przedstawić do rozstrzygnięcia składowi siedmiu sędziów NSA, czy wydatki na zakup usług gastronomicznych, podawanych i świadczonych w trakcie spotkań z kontrahentami, odbywających się w siedzibie podatnika oraz poza nią, w każdym przypadku należy zaliczyć do kosztów reprezentacji, niestanowiących kosztów uzyskania przychodów. Pisaliśmy o tym w Biuletynie Informacyjnym nr 7 z 1 marca 2013 r., w artykule pt. "Rozszerzony skład siedmiu sędziów wypowie się na temat kosztów reprezentacji".

Niestety, z postanowienia NSA z 8 kwietnia 2013 r., sygn. akt II FPS 7/12 wynika, że rozszerzony skład siedmiu sędziów NSA odmówił podjęcia uchwały w ww. kwestii. Do tematu wrócimy po opublikowaniu uzasadnienia do tego postanowienia.