Przegląd Podatku Dochodowego nr 7 (439) z dnia 1.04.2017

Zaliczka na podatek od wynagrodzenia pracownika pobierającego rentę

Zatrudniłem na umowę o pracę osobę pobierającą rentę. Jak obliczać jej zaliczkę na podatek dochodowy od należności ze stosunku pracy?

Zaliczkę na podatek od należności ze stosunku pracy wypłacanych pracownikowi pobierającemu jednocześnie rentę należy obliczać na zasadach określonych w art. 32 updof.

Za pracownika, na gruncie ustawy o PIT, uważa się osobę pozostającą w stosunku służbowym, stosunku pracy, stosunku pracy nakładczej lub spółdzielczym stosunku pracy. Tak stanowi art. 12 ust. 4 updof. Oznacza to, że rencista zatrudniony na podstawie umowy o pracę, posiada status pracownika, a przychody uzyskiwane przez niego na podstawie tej umowy należy kwalifikować do przychodów ze stosunku pracy. W rezultacie zaliczki na podatek trzeba pobierać na zasadach określonych w art. 32 updof.

Zaliczki te w 2017 r. należy, co do zasady, obliczać w wysokości:

• 18% dochodu uzyskanego w danym miesiącu - za miesiące od początku roku do miesiąca włącznie, w którym dochód podatnika uzyskany od początku roku w tym zakładzie pracy przekroczy kwotę 85.528 zł,
   
• 32% dochodu uzyskanego w danym miesiącu - za miesiące następujące po miesiącu, w którym dochód uzyskany od początku roku przekroczy kwotę 85.528 zł.

Za dochód trzeba przyjąć uzyskane w ciągu miesiąca przychody w rozumieniu art. 12 updof oraz zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez płatnika (zakład pracy), po odliczeniu:

• kosztów uzyskania w wysokości określonej w art. 22 ust. 2 pkt 1 albo 3 lub w ust. 9 pkt 1-3 updof oraz
   
• potrąconych przez płatnika w danym miesiącu składek na ubezpieczenie społeczne, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b lub pkt 2a updof.

Należy zauważyć, że koszty uzyskania przychodów ze stosunku pracy można podzielić na koszty zryczałtowane i procentowe.

Miesięczne koszty zryczałtowane wynoszą 111,25 zł lub 139,06 zł. Przy czym koszty w wysokości 111,25 zł to tzw. koszty podstawowe przysługujące z mocy prawa - w związku z uzyskaniem przychodu ze stosunku pracy. Z kolei koszty w wysokości 139,06 zł to tzw. koszty podwyższone przysługujące w przypadku gdy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania pracownika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, i nie uzyskuje on dodatku za rozłąkę. Zakład pracy uwzględnia je przy obliczaniu zaliczki na podatek pod warunkiem, że pracownik złoży stosowne w tej kwestii oświadczenie, co wynika z art. 32 ust. 5 updof. Z kolei jeżeli zachodzą przesłanki z art. 22 ust. 9 pkt 1-3 updof, możliwe jest stosowanie pracownikowi 50% kosztów uzyskania przychodów (kosztów procentowych).

Przeszkodą do stosowania wskazanych kosztów (zryczałtowanych i procentowych) nie jest pobieranie renty przez pracownika.

Gdyby z uwagi na wymiar czasu pracy, uzyskany w danym miesiącu przychód ze stosunku pracy był niższy niż przysługująca pracownikowi-renciście kwota miesięcznych kosztów uzyskania przychodów, to wówczas koszty, na etapie obliczania zaliczki, należy ograniczyć do wysokości przychodu.

Osoby będące pracownikami, mające ustalone prawo do renty, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym. Finansują one składki na te ubezpieczenia w wysokości 13,71% podstawy wymiaru, z tego:

• na ubezpieczenie emerytalne - 9,76% podstawy wymiaru,
   
• na ubezpieczenia rentowe - 1,50% podstawy wymiaru,
   
• na ubezpieczenie chorobowe - 2,45% podstawy wymiaru.

Płatnikiem tych składek jest pracodawca, który je oblicza i potrąca z wynagrodzenia pracownika.

Zaliczki obliczonej od dochodu pracownika będącego jednocześnie rencistą zakład pracy jako płatnik nie może pomniejszyć o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, o której mowa w art. 27 ust. 1b pkt 1 updof (w 2017 r. - o kwotę 46,33 zł). Pracownik, który pobiera rentę, nie jest bowiem uprawniony do złożenia oświadczenia oznaczonego jako PIT-2. Z art. 32 ust. 3 updof wynika, że do złożenia tego oświadczenia uprawniony jest pracownik (przed pierwszą wypłatą wynagrodzenia w roku podatkowym), który m.in. nie otrzymuje emerytury lub renty za pośrednictwem płatnika. Tak więc otrzymywanie renty od organu rentowego wklucza możliwość złożenia pracodawcy PIT-2.

Zaliczkę obliczoną pracownikowi pobierającemu rentę zmniejsza się natomiast o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, pobranej przez zakład pracy ze środków podatnika. Pracownik ten od dnia nawiązania stosunku pracy podlega bowiem obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu.

Należy pamiętać, że składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 9% podstawy wymiaru i jest finansowana przez pracownika. Składkę w takiej wysokości oblicza, pobiera z wynagrodzenia pracownika i odprowadza do ZUS - pracodawca jako płatnik. Przy czym od zaliczki na podatek odliczeniu podlega składka w wysokości nieprzekraczającej 7,75% podstawy wymiaru.