Zaliczka na podatek u chorującego pracownika

Należności wypłacane pracownikom za czas choroby mogą być opodatkowane w różny sposób. Zasady obliczania, jakim podlegają ustalane od nich zaliczki na podatek dochodowy, uzależnione są od rodzaju wypłacanego pracownikowi świadczenia. Może to być bowiem wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy (tzw. wynagrodzenie chorobowe), jak i zasiłek chorobowy, które to należności zaliczane są do przychodów z dwóch różnych źródeł.

Stosunek pracy lub inne źródła

Rodzaje świadczeń za okres, w jakim pracownik przebywa na zwolnieniu lekarskim, określone zostały w przepisach Kodeksu pracy (Dz. U. z 2016 r. poz. 1666). Z art. 92 K.p. wynika, że pracownik ma prawo do wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną, jeżeli trwa ona określoną ilość dni w ciągu roku kalendarzowego. Gdy ta niezdolność trwa łącznie dłużej - wtedy pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy na zasadach określonych w odrębnych przepisach.

W podatku dochodowym wskazane dwa rodzaje świadczeń za czas choroby pracownika są kwalifikowane do dwóch różnych źródeł przychodów. Wynagrodzenie za czas choroby to przychody ze stosunku pracy (art. 12 ust. 1 ustawy o pdof). Natomiast zasiłek chorobowy stanowi przychód z innych źródeł (art. 20 ust. 1 i 2 ustawy o pdof) niezależnie od tego, który podmiot dokonuje wypłaty: organ rentowy czy zakład pracy.

Zaliczka na podatek

W odniesieniu do należności wypłacanych pracownikowi za czas choroby pracodawca pełni rolę płatnika podatku. To oznacza obowiązek obliczania i poboru w ciągu roku zaliczek na podatek dochodowy od tych świadczeń. Na sposób ich obliczenia, co już zaznaczyłam na wstępie, ma wpływ rodzaj wypłacanego świadczenia.

• składki ubezpieczeniowe

W podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników nie uwzględnia się wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy oraz zasiłków (w tym zasiłków chorobowych). Natomiast podstawą wymiaru składki zdrowotnej jest podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe po pomniejszeniu jej o składki finansowane przez pracownika i potrącone z jego środków przez pracodawcę. Ustalając podstawę wymiaru składki zdrowotnej, nie należy wyłączać z niej wynagrodzenia za czas choroby.

• koszty i kwota zmniejszająca

Tzw. zryczałtowane koszty pracownicze (111,25 zł lub 139,06 zł) uwzględnia się przy poborze zaliczki na podatek dochodowy od przychodów ze stosunku pracy, do których zalicza się wynagrodzenie za czas choroby. Jeżeli zatem w danym miesiącu dochodzi do wypłaty wyłącznie takiego wynagrodzenia, to pracodawca stosuje w odniesieniu do niego koszty pracownicze. Natomiast gdy dochodzi do wypłaty jedynie zasiłku chorobowego, to pracodawca oblicza od niego zaliczkę na podatek, nie uwzględniając tych kosztów.

Z kolei 1/12 kwoty zmniejszającej podatek uwzględniana przez pracodawcę przy obliczaniu zaliczki przysługuje pracownikowi, który złożył mu PIT-2 - bez względu na rodzaj świadczenia uzyskanego w danym miesiącu.

Ponieważ pracownik w miesiącu przebywania na zwolnieniu lekarskim może otrzymać wynagrodzenie z różnych tytułów, mechanizm rozliczeń podatkowo-składkowych w takich sytuacjach prezentujemy w przykładach.

Przykład 1

Załóżmy, że pracownik 30 listopada 2016 r. otrzyma wynagrodzenie za pracę - 1.200 zł, tzw. wynagrodzenie chorobowe - 2.400 zł oraz zasiłek chorobowy - 680 zł, a pracodawca dysponuje PIT-2.

Wyliczenie zaliczki na podatek od wskazanych świadczeń:

1)	podstawa wymiaru składek ZUS:		1.200 zł,
2)	składki na ubezpieczenia społeczne (13,71%):		164,52 zł,
3)	podstawa wymiaru składki zdrowotnej:		3.435,48 zł
	(1.200 zł + 2.400 zł) - 164,52 zł
4)	składka zdrowotna:
	-	7,75%	266,25 zł,
	-	9%	309,19 zł,
5)	podstawa wyliczenia zaliczki (po zaokrągleniu):		4.004 zł
	(1.200 zł + 2.400 zł + 680 zł) - (111,25 zł + 164,52 zł)
6)	zaliczka na podatek:		674,39 zł
	(4.004 zł × 18%) - 46,33 zł
7)	zaliczka do US (po zaokrągleniu):		408,00 zł
8)	do wypłaty dla pracownika:		3.398,29 zł
	4.280 zł - (164,52 zł + 309,19 zł + 408,00 zł)

Przykład 2

Załóżmy, że pracownik z przykładu 1 w dniu 30 listopada 2016 r. otrzyma 1.900 zł tzw. wynagrodzenia chorobowego oraz 810 zł zasiłku chorobowego.

Wyliczenie zaliczki na podatek od tych świadczeń:

1)	podstawa wymiaru składki zdrowotnej:		1.900 zł,
2)	składka zdrowotna:
	-	7,75%	147,25 zł,
	-	9%	171 zł,
3)	podstawa wyliczenia zaliczki (po zaokrągleniu):		2.599 zł
	(1.900 zł - 111,25 zł) + 810 zł
4)	zaliczka na podatek:		421,49 zł
	(2.599,00 zł × 18%) - 46,33 zł
5)	zaliczka do US (po zaokrągleniu):		274 zł
6)	do wypłaty dla pracownika:		2.265 zł
	2.710 zł - (171 zł + 274 zł).

Przykład 3

Załóżmy, że pracownik z przykładu 1 w dniu 30 listopada 2016 r. otrzyma wyłącznie zasiłek chorobowy w kwocie 2.100 zł, wypłacony przez pracodawcę. Opodatkowany zostanie on w poniższy sposób: