Gazeta Podatkowa nr 13 (1158) z dnia 12.02.2015

Począwszy od rozliczeń PIT za 2014 r. rodzice (opiekunowie prawni), w przypadku których przysługująca im tzw. ulga prorodzinna jest wyższa niż podatek, od którego jest odliczana, mają możliwość uzyskania dodatkowego, w stosunku do zwrotu podatku, wsparcia finansowego. Wsparcie to jest limitowane łączną kwotą zapłaconych przez podatnika składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, które podlegają odliczeniu, pomniejszoną o składki odliczone w PIT-36L i PIT-28 lub wykazane jako odliczone w PIT-16A lub PIT-19A. Wysokość przysługującego dodatkowego wsparcia podatnicy wykazują na nowym formularzu PIT/UZ stanowiącym część uzupełniającą zeznania podatkowego PIT-36 i PIT-37.

Ponieważ redakcja dodanego do art. 27f ustawy o pdof ust. 8 sugeruje, że aby otrzymać niewykorzystaną ulgę, trzeba najpierw dokonać odliczenia, pojawiły się wątpliwości, czy rodzice (opiekunowie prawni) mogą skorzystać w rozliczeniu za 2014 r. z opisanego dodatkowego wsparcia finansowego w sytuacji, gdy:

1) uzyskali dochód opodatkowany według skali podatkowej niepowodujący obowiązku zaapłaty podatku, tj. niższy niż 3.091 zł, co skutkuje tym, że w ogóle nie dokonali odliczenia od podatku z tego tytułu,

2) ich dochody były opodatkowane, jednak inne odliczenia (np. z tytułu składek zdrowotnych) "skonsumowały" podatek, w wyniku czego nie odliczyli oni od podatku ani złotówki przysługującej ulgi,

3) ponieśli straty ze źródeł, z których przychody podlegają opodatkowaniu według skali podatkowej, w związku z czym ich podatek w zeznaniu wynosi 0 zł.

O rozstrzygnięcie tej kwestii nasza redakcja wystąpiła do Ministerstwa Finansów. W odpowiedzi z dnia 3 lutego 2015 r. resort finansów stwierdził, że w stanie faktycznym wskazanym w punkcie 1 i 2 podatnik może otrzymać niewykorzystaną kwotę ulgi za 2014 r., do wysokości limitu, o którym mowa w art. 27f ust. 9 i 10 ustawy, czyli łącznej kwoty opłaconych i wskazanych w tych przepisach składek ubezpieczeniowych.

Natomiast odnosząc się do sytuacji opisanej w punkcie 3, Ministerstwo Finansów stwierdziło, że w tym przypadku podatnik może otrzymać niewykorzystaną kwotę ulgi za 2014 r., do wysokości limitu opłaconych składek, o którym mowa w przywołanych przepisach, o ile w 2014 r. uzyskał przychód podlegający opodatkowaniu według skali podatkowej. Taka interpretacja uregulowań dotyczących tzw. ulgi prorodzinnej z nieznanych powodów różnicuje podatników ponoszących straty. Powoduje ona bowiem, że przykładowo z ulgi w rozliczeniu za 2014 r. może, po spełnieniu pozostałych warunków określonych w art. 27f ustawy o pdof, skorzystać m.in. przedsiębiorca będący osobą fizyczną i korzystający z opodatkowania według skali podatkowej, u którego koszty podatkowe ponoszone w prowadzonej w 2014 r. działalności gospodarczej przekroczyły kwotę przychodów uzyskanych w tym samym okresie z tego źródła. Takiej możliwości nie będzie miał jednak podatnik-przedsiębiorca, który przez cały 2014 r. miał zawieszoną działalność i nie uzyskiwał przychodów, a jedynie ponosił koszty związane z zachowaniem i zabezpieczeniem źródła przychodów.

Ponadto należy zauważyć, że dzięki ministerialnej wykładni znowelizowanych przepisów dochodzi do sytuacji, w której fiskus zezwala na faktyczne skorzystanie z ulgi podatkowej podatnikom ponoszącym straty w rozumieniu przepisów ustawy o pdof. Tymczasem jej przepisy przewidują ulgi jedynie dla podatników osiągających dochody podlegające opodatkowaniu - tym samym, aby podatnik mógł z nich skorzystać, musi u niego wystąpić dochód i podatek.