Działy specjalne produkcji rolnej w 2018 r.

Dla działów specjalnych produkcji rolnej charakterystyczne jest obowiązywanie dwóch metod ustalania dochodu jako podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym. W określonych okolicznościach podatnicy mogą ustalać dochód na podstawie norm szacunkowych albo ksiąg podatkowych.

Stosowanie norm szacunkowych

Z możliwości ustalania dochodu z działów specjalnych produkcji rolnej przy zastosowaniu norm szacunkowych mogą korzystać podatnicy, którzy:

• rozpoczynają prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej w trakcie roku podatkowego i nie będą prowadzili ksiąg podatkowych,
   
• kontynuują prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, przy czym nie prowadzą ksiąg podatkowych (obligatoryjnie albo dobrowolnie).

Przy tej metodzie dochód stanowi iloczyn jednostki powierzchni upraw lub jednostki rodzajów produkcji oraz ogłoszonej na dany rok podatkowy normy szacunkowej dochodu właściwej dla danej uprawy lub produkcji. Z tego względu podatnicy są obowiązani złożyć naczelnikowi właściwego urzędu skarbowego deklarację PIT-6, podając w niej informacje o rodzajach i rozmiarach zamierzonej produkcji rolnej na dany rok podatkowy.

PIT-6 dostępny jest w serwisie www.druki.gofin.pl w zakładce Podatki dochodowe

Jeżeli omawiany sposób ustalania dochodu na dany rok podatkowy wybierają podatnicy, którzy kontynuują prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, muszą złożyć deklarację PIT-6 w terminie do 20 stycznia tego roku podatkowego (art. 43 ust. 1 updof). Jeżeli termin ten przypada na sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy, ulega on przesunięciu na następny dzień po dniu lub dniach ustawowo wolnych od pracy. Wówczas bowiem zastosowanie znajduje art. 12 § 5 Ordynacji podatkowej. Z tego względu deklarację na 2018 r. należy złożyć do 22 stycznia 2018 r. (20 stycznia 2018 r. przypada w sobotę). Natomiast podatnicy, którzy prowadzenie takiej produkcji rozpoczną w trakcie 2018 r., powinni złożyć deklarację w ciągu 7 dni od dnia jej rozpoczęcia (art. 43 ust. 3 pkt 3 updof).

Prowadzenie ksiąg podatkowych

Dochód z działów specjalnych produkcji rolnej może również być ustalany jako różnica pomiędzy przychodem uzyskanym z tego źródła przychodów w roku podatkowym a poniesionymi kosztami uzyskania przychodu, powiększona o wartość przyrostu stada zwierząt na koniec roku podatkowego w porównaniu ze stanem na początek roku i pomniejszona o wartość ubytków w tym stadzie w ciągu roku podatkowego (art. 24 ust. 4 updof).

Ten sposób ustalania dochodu ma zastosowanie w przypadku podatników, którzy na potrzeby rozliczenia działów specjalnych produkcji rolnej prowadzą podatkowe księgi przychodów i rozchodów lub księgi rachunkowe. Wówczas jak wynika z art. 15 ust. 1 updof, przychód z działów specjalnych produkcji rolnej wykazywany w księgach ustala się na zasadach określonych w art. 14 updof.

Należy zauważyć, że generalnie u podatników osiągających przychody z działów specjalnych produkcji rolnej obowiązek prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów lub ksiąg rachunkowych powstaje, gdy zgłoszą oni zamiar ich prowadzenia. Jeżeli decyzje w tym zakresie podejmują podatnicy, którzy prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej rozpoczynają w trakcie roku podatkowego, zawiadomienie o zamiarze prowadzenia ksiąg powinni złożyć na piśmie naczelnikowi właściwego urzędu skarbowego jeszcze przed rozpoczęciem prowadzenia tych działów. Natomiast podatnicy kontynuujący prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej o zamiarze założenia ksiąg są obowiązani zawiadomić właściwego naczelnika urzędu skarbowego przed rozpoczęciem roku podatkowego. Jedynie w przypadku gdy obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych wynika z przepisów o rachunkowości, nie ma obowiązku zawiadamiania właściwego naczelnika urzędu skarbowego o ich założeniu. Stanowi o tym art. 15 i art. 24a ust. 2 pkt 2 updof.

Tak więc jeżeli podatnicy zobowiązani są do prowadzenia ksiąg rachunkowych na 2018 r., to o ich prowadzeniu nie muszą informować urzędu skarbowego. W przeciwnym razie o prowadzeniu właściwych ksiąg muszą zawiadomić urząd skarbowy do końca 2017 r.

Forma opodatkowania

Podatnicy prowadzący działy specjalne produkcji rolnej mogą wybrać formę opodatkowania dochodów według skali podatkowej lub przy zastosowaniu 19% stawki liniowej.

Uprawnienie to przysługuje jednak wyłączenie podatnikom, którzy dochody z omawianego tytułu ustalają na podstawie prowadzonych ksiąg. Uwzględniając przy tym regulacje zawarte w art. 9a ust. 7 i 8 oraz art. 43 ust. 1 i 3 updof, należy stwierdzić, że tacy podatnicy będą mogli w 2018 r. opłacać podatek liniowy, o ile pisemne oświadczenie o wyborze tej formy opodatkowania (odpowiednio) złożyli lub złożą naczelnikowi właściwego urzędu skarbowego:

• w 2017 r. (lub wcześniej) i nadal zamierzają ją stosować,
   
• w terminie do 20 stycznia roku podatkowego, którego wybór dotyczy, czyli w przypadku wyboru na 2018 r. - do 22 stycznia 2018 r. (20 stycznia 2018 r. przypada w sobotę), lub
   
• w ciągu 7 dni od rozpoczęcia prowadzenia działów specjalnych produkcji rolnej w trakcie roku podatkowego.

Stosowanie opodatkowania według skali podatkowej nie wymaga pisemnego zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego. Jednak podatnicy, którzy w 2017 r. byli opodatkowani podatkiem liniowym, muszą złożyć pisemną rezygnację z dalszego opłacania tego podatku, jeżeli chcą w 2018 r. opłacać podatek według skali podatkowej.

Z art. 9a ust. 8 updof w brzmieniu aktualnie obowiązującym wynika, że podatnicy składają zawiadomienie o rezygnacji ze stosowania opodatkowania podatkiem liniowym w terminie do 30 listopada roku podatkowego poprzedzającego rok podatkowy. Oznacza to, że aby przejść w 2018 r. na opodatkowanie według skali podatkowej, zawiadomienie o rezygnacji z opłacania podatku liniowego powinno być złożone do 30 listopada 2017 r.

Trzeba jednak nadmienić, że od 1 stycznia 2018 r. planowana jest zmiana brzmienia analizowanego przepisu. Jego zmianę przewiduje uchwalona przez Sejm ustawa o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (druk nr 1878), która na dzień oddania niniejszego numeru czasopisma do druku została przekazana do Senatu. Zakłada ona, że zawiadomienie o rezygnacji z opłacania podatku liniowego od dochodu z działów specjalnych produkcji rolnej ustalanego na podstawie ksiąg podatnicy będą składać do 20 stycznia roku podatkowego.

W przypadku opublikowania omawianych zmian do ustawy o PIT, będziemy o tym informować ma łamach Przeglądu Podatku Dochodowego.

Opłacanie zaliczek

Niezależnie od sposobu ustalania dochodu z działów specjalnych produkcji rolnej, podatnicy prowadzący tę działalność muszą w trakcie roku podatkowego wpłacać bez wezwania zaliczki na podatek (art. 43 ust. 4 i art. 44 ust. 14 updof).

Należy podkreślić, że w przypadku szacunkowego określania dochodu z działów specjalnych produkcji rolnej, wymiaru zaliczki na podatek dokonuje naczelnik urzędu skarbowego w decyzji, uwzględniając normy dochodu ogłoszone w drodze rozporządzenia na dany rok podatkowy oraz dane o rodzajach i rozmiarach zamierzonej w tym roku produkcji rolnej zawarte w deklaracji PIT-6 składanej przez podatników. Zaliczki miesięczne ustalone tą decyzją podlegają wpłacie do kasy lub na rachunek urzędu skarbowego po obniżeniu o podlegającą odliczeniu kwotę składek na ubezpieczenie zdrowotne opłaconych w tym miesiącu. Wpłat należy dokonywać w terminie do 20 dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni. Natomiast w przypadku zaliczki za grudzień podatnicy dokonują wpłaty w terminie do 20 stycznia następnego roku podatkowego, chyba że do 20 stycznia złożą zeznanie podatkowe i zapłacą wykazany w nim podatek do zapłaty. Wówczas nie uiszczają zaliczki za grudzień.

Z kolei podatnicy prowadzący księgi, samodzielnie obliczają zaliczki na podatek od dochodów z działów specjalnych produkcji rolnej, stosując zasady określone w art. 44 ust. 3, 3f-3i, 6 oraz 6b-6i updof. Tym samym mogą obliczać zaliczki od dochodu uzyskanego:

• w bieżącym roku, ustalanego za okresy miesięczne lub kwartalne, i opłacać odpowiednio w terminie do 20 dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni lub do 20 dnia każdego miesiąca następującego po zakończeniu kwartału, którego dotyczą, albo
   
• w roku poprzedzającym dany rok podatkowy albo roku poprzedzającym dany rok podatkowy o dwa lata w formie miesięcznych zaliczek uproszczonych i opłacać do 20 dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni.

Zaliczkę za ostatni miesiąc lub kwartał roku podatkowego wpłaca się do 20 stycznia następnego roku podatkowego, chyba że przed upływem tego terminu zostanie złożone zeznanie i wpłacony wynikający z niego podatek. W takim przypadku podatnicy nie uiszczają ostatniej zaliczki. Generalnie jednak termin do złożenia zeznania podatkowego upływa 30 kwietnia następnego roku podatkowego.

Obie wspomniane grupy podatników prowadzących działy specjalne produkcji rolnej, ostatecznego rozliczenia podatku dokonują w zeznaniu podatkowym (PIT-36 lub PIT-36L) składanym do urzędu skarbowego do 30 kwietnia następnego roku podatkowego.