Przegląd Podatku Dochodowego nr 14 (422) z dnia 20.07.2016

Obniżenie składki zdrowotnej, gdy pracodawca pobiera zaliczkę na podatek od wynagrodzenia oraz zasiłku z ubezpieczenia społecznego

Na podstawie art. 31 ust. 1 updof, zakłady pracy są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Zaliczkę na podatek oblicza się od dochodu, za który uważa się uzyskane w ciągu miesiąca przychody w rozumieniu art. 12 updof oraz zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez płatnika, po odliczeniu:

• kosztów uzyskania w wysokości określonej w art. 22 ust. 2 pkt 1 albo 3 lub w ust. 9 pkt 1-3 updof oraz
   
• potrąconych przez płatnika w danym miesiącu składek na ubezpieczenie społeczne, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b lub pkt 2a updof.

Obliczoną zaliczkę zmniejsza się o kwotę stanowiącą 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, określonej w pierwszym przedziale obowiązującej skali podatkowej, jeżeli pracownik przed pierwszą wypłatą wynagrodzenia w roku podatkowym złoży zakładowi pracy oświadczenie PIT-2.

PIT-2 dostępny jest w serwisie www.druki.gofin.pl w zakładce Podatki dochodowe

W dalszej kolejności zaliczkę tę zmniejsza się o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, pobranej w danym miesiącu przez zakład pracy ze środków pracownika - w wysokości nieprzekraczającej 7,75% podstawy wymiaru tej składki. Przy czym z wynagrodzenia pracownika pobiera się składkę zdrowotną w wysokości 9% podstawy jej wymiaru. Jeżeli jednak składka ta jest wyższa od zaliczki na podatek, obniża się ją do wysokości tej zaliczki. Tak stanowi art. 83 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 581 ze zm.).

Jak wynika z powołanych przepisów, płatnik ustala miesięczną zaliczkę na podatek od dochodu pracownika, na który składa się zarówno dochód ze stosunku pracy, jak i kwota zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego wypłacanych przez płatnika. W związku z tym, że zasiłki nie podlegają oskładkowaniu (w tym z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego), pojawiły się wątpliwości, czy na podstawie powołanego art. 83 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, wysokość składki na ubezpieczenie zdrowotne podlega obniżeniu do wysokości zaliczki obliczonej od dochodu stanowiącego podstawę obliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne (tj. tylko od dochodu ze stosunku pracy), czy też do wysokości zaliczki obliczonej przez płatnika od całego dochodu (w tym od kwoty zasiłku wypłacanego przez płatnika)? Z uchwały Sądu Najwyższego z 2 lutego 2016 r., sygn. akt III UZP 18/15 (podjętej w składzie trzech sędziów) wynika, że: "Składka na ubezpieczenie zdrowotne podlega obniżeniu do wysokości zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych w tej części, którą oblicza się od przychodu stanowiącego podstawę wymiaru składki (...)".

W związku z tym, że podjęta uchwała SN w składzie trzech sędziów nie ma mocy wiążącej, nasze Wydawnictwo zwróciło się do Centrali ZUS z pytaniem, czy w świetle powołanej uchwały, płatnik składek będący jednocześnie płatnikiem zasiłków, w sytuacji gdy w danym miesiącu wypłaca wynagrodzenie za pracę i zasiłek, powinien składkę zdrowotną ustaloną od wynagrodzenia za pracę obniżyć do wysokości zaliczki na podatek dochodowy:

• obliczonej tylko od tego wynagrodzenia, czy też
   
• obliczonej od wynagrodzenia i zasiłku?

W odpowiedzi, jaką otrzymaliśmy 21 czerwca 2016 r., ZUS wyjaśnił: "Zgodnie z art. 83 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 581 z późn. zm.), w przypadku gdy składka na ubezpieczenie zdrowotne obliczona przez płatnika, o którym mowa w art. 85 ust. 1-13, zgodnie z przepisami art. 79 i 81 jest wyższa od zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych obliczonej przez tego płatnika zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), składkę obliczoną za poszczególne miesiące obniża się do wysokości tej zaliczki. Jeśli ubezpieczony uzyskuje w danym miesiącu przychody z dwóch różnych źródeł, od których płatnik zobowiązany jest obliczyć zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych, jednakże składkę na ubezpieczenie zdrowotne nalicza wyłącznie od jednego z tych przychodów, składka na ubezpieczenie zdrowotne może być obniżona wyłącznie do wysokości zaliczki na podatek dochodowy obliczonej przez płatnika w tej części, którą oblicza się od przychodu stanowiącego podstawę wymiaru składki. Tym samym w przypadku uzyskania przez pracownika w danym miesiącu przychodów ze stosunku pracy (wynagrodzenie) oraz z tytułu pobierania zasiłku z ubezpieczenia chorobowego lub wypadkowego (wypłacanego przez pracodawcę), gdzie składka na ubezpieczenie zdrowotne jest naliczana wyłącznie od wynagrodzenia za pracę, natomiast zaliczka na podatek od obydwu przychodów, obniżenie składki do wysokości zaliczki na podatek może odnosić się wyłącznie do wysokości zaliczki obliczonej od wynagrodzenia za pracę".